NVWA treft wratziekte aan op 8 landbouwpercelen in noordoost-Nederland
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft in 2022 8 keer wratziekte, veroorzaakt door de schimmel Synchytrium endobioticum, in de aardappelteelt vastgesteld. Het betrof 8 landbouwpercelen bij 7 telers in noordoost-Nederland, waar door inspecteurs van de Nederlandse Algemene Keuringsdienst (NAK) en de NVWA symptomen van wratziekte zijn aangetroffen. Dit is voor Nederland een hoog aantal vondsten.
Jaarlijks worden door de NVWA en (in opdracht van de NVWA) door de NAK controles uitgevoerd om vast te stellen of wratziekte in de Nederlandse aardappelteelt voorkomt. Bij een vondst worden vervolgens maatregelen genomen door de NVWA. Voor alle besmet bevonden percelen legt de NVWA een teeltverbod op voor het telen van aardappelen en van voortkwekingsmateriaal voor een termijn van tenminste 20 jaar met als doel de uitroeiing van de schimmel in het betreffende perceel. De surveys voor wratziekte en de maatregelen bij een vondst worden uitgevoerd conform uitvoeringsverordening (EU) 2022/1195.
Ontwikkeling wratziekte vondsten in de afgelopen 3 jaar
In 2020 stelde de NVWA wratziekte vast op 3 percelen in de gemeente Stadskanaal. Oorzaak van deze besmettingen bleek een voor Nederland nieuw pathotype (fysio): pathotype 38 (Nevşehir). In 2021 werd op 4 percelen wratziekte vastgesteld. In de gemeente Westerwolde bleken 2 percelen besmet met pathotype 38. In de gemeente Veendam bleek 1 perceel waar wratziekte op het ras Altus was geconstateerd, besmet met pathotype 18. Van een zeer lichte besmetting op een perceel in de gemeente Emmen kon het pathotype nog niet worden vastgesteld.
Om beter zicht te krijgen op de mogelijke aanwezigheid van pathotype 38, voerde de NVWA in 2022 de wratziektesurvey uit in gebieden rondom de geconstateerde besmettingen in 2020 en 2021. Nagenoeg alle 90 inspecties in dit gebied zijn uitgevoerd binnen een straal van 10 kilometer rondom deze besmette percelen. De NAK nam in het gehele zetmeelaardappelgebied steekproefsgewijs 350 aardappelmonsters voor onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van bruin- en ringrot. Daarbij werd ook specifiek gelet op symptomen van wratziekte.
8 nieuwe besmettingen dit jaar
De inspecties in noordoost-Nederland zijn in de eerste helft van november afgerond. Deze hebben geleid tot 8 nieuwe met wratziekte besmet verklaarde percelen: 2 in de gemeente Westerwolde, 2 in de gemeente Stadskanaal, 2 in de gemeente Midden Groningen, 1 in de gemeente Pekela en 1 in de gemeente Emmen. De rassen waarin de besmettingen werden vastgesteld zijn Altus, Avarna, Festien, Saprodi, Seresta en Supporter. Aan de hand van de resistentieprofielen van deze rassen is de voorlopige verwachting dat het merendeel van de vondsten gedaan in 2022 veroorzaakt zijn door besmettingen met pathotype 38. Echter, om dit met zekerheid vast te stellen bepaalt de NVWA door middel van toetsing van elke vondst het pathotype. Naar verwachting zullen de exacte pathotypes van de laatste vondsten in juni 2023 bekend worden. Op basis van deze resultaten ontstaat er meer inzicht over de verspreiding van pathotype 38 binnen het zetmeelaardappelgebied.
De sector, NVWA en onderzoeksinstellingen werken aan een Plan van Aanpak om fysio 38 onder controle te krijgen, waaronder het snel beschikbaar krijgen van voldoende resistente aardappelrassen.
Resultaten resistentieonderzoek pathotype 38
In 2022 werden 50 aardappelrassen onderzocht op resistentie tegen pathotype (fysio) 38. Dit officiële onderzoek bestond uit 2 achtereenvolgende laboratoriumtoetsen.
De resultaten hiervan zijn op de website van de NVWA te vinden.
Met ingang van dit jaar kan ook nieuw materiaal van aardappelkwekers worden onderzocht op resistentie tegen dit pathotype.
De beschikbaarheid van aardappelrassen met hoge resistentie (score 9 of 10) tegen pathotype 38 is voor een effectieve bestrijding en inperking van groot belang.
Meer informatie
Voor vragen over dit nieuwsbericht kunnen journalisten contact opnemen met het team persvoorlichting van de NVWA, telefoonnummer (088) 22 33 700.
Consumenten en bedrijven kunnen contact opnemen met het Klantcontactcentrum of 0900-03 88 (gebruikelijke belkosten).