NVWA: te vaak overtredingen vervoer hoogdrachtige runderen
In 2023 werden te vaak hoogdrachtige runderen en runderen die pas een kalf hadden gekregen vervoerd. De NVWA voerde 96 onaangekondigde en administratieve inspecties uit op het vervoer van hoogdrachtige of pas afgekalfde runderen. Bij 60 inspecties werden onjuistheden geconstateerd waarbij er in 41 gevallen een rapport van bevindingen werd geschreven. Hiervoor zijn boetes opgelegd van 1.500,- euro aan de veehouders. Daarnaast zijn er in slachthuizen 114 keer grote kalveren in runderen aangetroffen waarbij de draagtijd vermoedelijk meer dan 90 procent betreft.
Hoogdrachtige en pas afgekalfde runderen zijn extra kwetsbaar tijdens vervoer. Het risico op letsel of onnodig lijden is op dat soort momenten namelijk groot. Daarom mogen koeien waarbij de draagtijd voor meer dan 90% gevorderd is, of koeien die in de week ervoor een kalf hebben gekregen, niet worden vervoerd. Een hoogdrachtig rund of pas afgekalfd rund vervoeren is een zware overtreding omdat het welzijn van de dieren daarbij ernstig kan worden geschaad. We controleren daar dan ook strikt en streng op. Voor ons geldt dat elk dier dat niet vervoerd mag worden, maar toch wordt vervoerd, er een teveel is
, legt dierenarts Daphné Tindemans uit.
De NVWA controleert het vervoer van deze groep kwetsbare dieren bij veehouderijen, tijdens vervoerscontroles onderweg, administratief aan de hand van Identificatie & Registratie gegevens en tijdens toezicht op slachthuizen en verzamelplaatsen.
Naleving verbeteren
De NVWA wil het komend jaar maximaal inzetten op het voorkomen van vervoer van deze kwetsbare dieren om zo de naleving van Europese regels te verbeteren. Dat begint bij een oproep aan de sector om alleen dieren te vervoeren die daar geschikt voor zijn, en maatregelen te nemen om het risico op het ontstaan van letsel of onnodig lijden zoveel mogelijk te voorkomen. De komende jaren werkt de NVWA aan een brede aanpak om de naleving van regels rondom transportwaardigheid van kwetsbare dieren te verbeteren.
Zo onderzoekt de NVWA de beweegredenen van veehouders om hoogdrachtige runderen te vervoeren en richt daar haar handhavingsaanpak op. Veehouders kunnen voorkomen dat deze koeien vervoerd worden. Bijvoorbeeld door voorafgaand aan het vervoer drachtcontroles te laten uitvoeren door een dierenarts, of door dek- of inseminatiedata zorgvuldig en juist te registreren
, legt Tindemans uit. De NVWA gaat daarover in gesprek met de sector.
Juiste aanpak
Om de naleving echt te verbeteren is een goede handhavingsaanpak belangrijk. Daarom kijkt de NVWA continu naar haar eigen toezicht en monitort of de huidige aanpak nog effectief en doeltreffend is. Zo is in 2022 gecommuniceerd dat de handhaving werd aangescherpt en dat veehouders strafrechtelijk kunnen worden vervolgd wanneer zij een hoogdrachtig rund naar het slachthuis vervoeren. Dit bleek in de praktijk niet goed uitvoerbaar. Sindsdien heeft de NVWA diverse scenario's verkend.
We hebben hier met interne en externe partijen zorgvuldig over gesproken. Dit heeft uiteindelijk tot het besluit geleid om te handhaven via het bestuursrecht. De uiteindelijke keuze voor een effectieve aanpak van deze overtredingen, heeft meer tijd in beslag genomen dan voorzien. Met als gevolg dat er op slachthuizen sinds 2022 weliswaar rapporten van bevindingen zijn geschreven voor het vervoeren van vermoedelijk hoogdrachtige runderen, maar dat deze nog niet zijn verwerkt
, legt toezichthoudend dierenarts Daphné Tindemans uit.
Deze rapporten worden nu met voorrang afgehandeld, zodat de overtredingen alsnog van een passende sanctie worden voorzien. Het strafrecht kan in het uiterste geval alsnog worden toegepast, bijvoorbeeld bij veelplegers. Daar blijkt na analyse van de voorraad overigens vrijwel geen sprake van te zijn.
Meer informatie
Consumenten en bedrijven kunnen contact opnemen met het Klantcontactcentrum of 0900-03 88 (gebruikelijke belkosten).
Voor vragen over dit nieuwsbericht kunnen journalisten contact opnemen met het team woordvoering van de NVWA, telefoonnummer (088) 22 33 700.