Nationaal Plan Residuen: uitkomsten monitoringsprogramma 2022
De NVWA controleert vlees en andere producten op de aanwezigheid van hormonen, verboden stoffen en residuen van diergeneesmiddelen en contaminanten. De controles doen wij volgens het Nationaal Plan Residuen in producten van dierlijke oorsprong. Bekijk de uitkomsten van dit monitoringsprogramma in 2022.
In het kort: minder dan 1% positieve monsters
Van de 24.071 onderzochte monsters waren er 57 positief. Dat is een percentage van 0,24%. Ten opzichte van vorig jaar zijn nagenoeg hetzelfde aantal monsters genomen en minder niet-conforme monsters geconstateerd.
De afwijkende monsters bevatten vooral contaminanten uit stofgroep B3, zoals cadmium, lood en kwik. Deze stoffen stapelen zich vooral in de nieren van runderen. Daarom is dit orgaanvlees van runderen ouder dan 2 jaar niet geschikt voor menselijke consumptie. Omdat rundernieren niet op de markt worden gebracht, komen de contaminanten ook niet in de voedselketen. Daarnaast zijn er contaminanten aangetroffen in pluimvee, namelijk koper in eendenlevers. Koper is mogelijk toegevoegd als additief aan diervoeding.
Een ander stof die veel voorkwam in de positieve monsters is thiouracil. Deze stof zat vooral in de urine van kalveren. Mogelijk komt dit doordat deze dieren koolzaadachtige planten eten. Wij werken aan een methode waarmee we kunnen controleren of thiouracil inderdaad een natuurlijke oorsprong heeft of dat het om de synthetische (en dus toegediende vorm) gaat.
Daarnaast zien we ieder jaar monsters met residuen van diergeneesmiddelen die boven de maximale limiet uitkomen. Dit gebeurt af en toe bij verschillende bedrijven. Deze bedrijven krijgen een maatregel opgelegd. Voor deze stoffen zou het percentage positieve monsters 0% moeten zijn.
Inspectieresultaten: 24.071 monsters
Wij voerden een niet-selectieve monstername uit bij boerderijen (ook wel: primaire bedrijven), slachthuizen en grenscontroleposten. De hoeveelheid monsters baseerden we op de productiecijfers van dierlijke producten in 2020. De monsters lieten wij onderzoeken in een geaccrediteerd laboratorium.
- In totaal namen we 24.071 monsters.
- 57 monsters waren niet-conform (0,24%):
- 10 in de boerderijfase (primaire fase)
- 45 in de slachtfase
- 2 monsters bij een grenscontrolepost
Bekijk welke dieren en dierlijke producten wij controleren
Bekijk op welke stoffen wij controleren
Deze lijst was geldig tijdens onze controles. Vanaf 1 januari 2023 geldt een andere lijst.
In onderstaande tabellen tonen we alleen de stofgroepen waarin iets is gevonden.
| diersoort / product | stofgroep A2 | stofgroep B2 |
|---|---|---|
| rund | - | - |
| vleeskalf | 1x thiouracil | - |
| varken | - | - |
| pluimvee | - | - |
| aquacultuur | - | - |
| melk | - | 1x paracetamol, 8x salicylzuur |
| eieren | - | - |
| honing | - | - |
| diersoort / product | stofgroep A2 | stofgroep A3 | stofgroep A6 | stofgroep B1 | stofgroep B2 | stofgroep B3 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| rund | - | - | - | 1x benzylpenicilline (Penicilline G) | - | 7x cadmium, 4x cadmium+lood, 1x kwik |
| vleeskalf |
4x thiouracil |
- | - | 1x oxytetracycline | - | - |
| varken | - | 1x estradiol-17-β, 2x nandrolone | 1x chlooramfenicol | 2x benzylpenicilline (Penicilline G), 1x sulfamethoxazol + trimethoprim, 2x oxytetracycline | 1x levamisol, 1x aminoflubendazol, 2x 17β-boldenone glucuronide | - |
| schaap | - | - | - | - | 1x dexamethason | 1x cadmium, 1x lood |
| geit | - | - | - | - | - | - |
| paard | - | - | - | - | - | 1x cadmium |
| pluimvee | - | - | - | 4x doxycycline | - | 6x koper |
| gekweekt wild | - | - | - | - | - | - |
| vrij wild | - | - | - | - | - | - |
| diersoort / product | stofgroep A6 | stofgroep B2 |
|---|---|---|
| rund | - | - |
| varken | - | - |
| schaap/geit | - | - |
| paard | - | 1x salicylzuur |
| pluimvee | - | - |
| aquacultuur | 1x SEM (semicarbazide) | - |
| honing | - | - |
| vrij wild | - | - |
De uitkomsten van het Nationaal Plan Residuen in Nederland worden elk jaar door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) meegenomen in een officiële publicatie over de monitoringsprogramma’s van alle Europese lidstaten samen. Bekijk het EFSA rapport over de monitoringsprogramma’s van de EU-lidstaten in 2021.
Maatregelen: aanvullende inspecties, zo nodig maatregelen
Bij monsters die positief werden getest op antibiotica of andere diergeneesmiddelen voerden wij een inspectie uit bij het primaire bedrijf, dus de boerderij waar het dier vandaan kwam. We hebben 11 aanvullende inspecties bij boerderijen uitgevoerd. Dit leidde tot de volgende resultaten.
- 10 keer een maatregel: een schriftelijke waarschuwing of een boete
Dit was voor het overschrijden van de maximum residu limiet, administratieve verplichtingen, het niet volledig en correct invullen van de voedselketeninformatie (VKI) en het toepassen van diergeneesmiddelen. Twee pluimveebedrijven (EU-lidstaat) zijn onder verscherpt toezicht geplaatst: hun vlees wordt vaker getest op antibiotica. - 3 keer een aanvullende monstername
1 aanvullende monstername was conform de eisen. De andere 2 aanvullende monsternames bevatten ook de eerder aangetroffen doxycycline boven de maximum residu limiet. - 7 keer een melding naar een EU-lidstaat
Hierbij ging het om een dier uit de betreffende lidstaat. In het vlees van het dier troffen we een gehalte residu boven de maximum residu limiet aan of een ander opvallend resultaat. Dankzij onze melding kan de lidstaat een inspectie uitvoeren bij de veehouder.