Toezicht op schubvisvisserij IJsselmeer, Markermeer en IJmeer 2017-2020

Het betreft maatregelen zoals het beperken van het aantal vistuigen (door beperkte afgifte van identificatiemerkjes die op vistuigen aanwezig moeten zijn), het vaststellen van een maximum aantal dagen dat er met de zegen gevist mag worden (zegendagen) en het vaststellen van een gesloten periode voor het gebruik van vistuigen. Cijfers over het toezicht op de schubvisvisserij buiten het IJsselmeer, Markermeer en IJmeer vindt u bij Toezicht op kust- en binnenvisserij.

Regelgeving schubvisserij

De regelgeving van de schubvisvisserij op de binnenwateren is nationaal en zet in op het duurzame beheer van de visbestanden. Deze regelgeving is vastgelegd in de Visserijwet 1963 en onderliggende regelgeving zoals de Uitvoeringsregeling Visserij en het Reglement binnenvisserij 1985. Daarnaast is de Wet Natuurbescherming (WnB) (sinds 1 januari 2024 vervangen door de Omgevingswet) van kracht, aangezien het om Natura 2000 gebieden gaat. Vissers moeten dan ook een WnB-vergunning hebben waaraan specifieke voorwaarden zijn gekoppeld. Het respecteren van de WnB voorschriften wordt primair gecontroleerd door de omgevingsdiensten van de Provincies.

Inspecties schubvisserij

Wij zijn verantwoordelijk voor de inspecties op de visserijregelgeving- en voeren deze (deels) risicogericht uit. Toezicht op de Wet Natuurbescherming is een verantwoordelijkheid van de omgevingsdiensten van de provincies zelf, aangezien zij de vergunningverlener zijn. Wij werken samen met deze omgevingsdiensten en rapporteren aan hen overtredingen van de WnB, zodat ze passende maatregelen kunnen nemen. Op deze pagina staan alleen onze eigen bevindingen.

Figuur 1 toont aan dat veel inspecties niet akkoord zijn bevonden en dat dit in 2019 en 2020 verbeterde. Mogelijk dat een afname van het aantal actieve beroepsvissers op het IJsselmeer (door het opkopen/uitkopen van vergunningen van collega vissers) hieraan bijdraagt.

Het is mogelijk dat er per inspectie meerdere overtredingen worden geconstateerd. Het volgende overzicht biedt inzicht waar het niet-akkoord op is gebaseerd; de Wet Natuurbescherming dan wel de visserijregelgeving.

Van de 44 overtredingen op de Wet natuurbescherming in de jaren 2017 tot en met 2020 hebben 39 overtredingen te maken met het overtreden van de specifieke voorwaarden genoemd in de WnB-vergunning en 5 overtredingen met het vissen zonder een WnB-vergunning.

De overtredingen van de visserijregelgeving zijn als volgt verdeeld:

Figuur 3 toont aan dat de meeste overtredingen te maken hebben met het niet respecteren van de vergunningsvoorwaarden, vissen zonder schriftelijke toestemming van de visrechthebbende, het gebruik van vistuigen zonder merken en het vissen zonder publiekrechtelijke vergunning.

Bij het merendeel van de overtredingen wordt een beroepsvisser verdacht. In sommige gevallen is er geen verdachte in beeld. In geen enkel geval wordt een particulier verdacht, maar dat heeft ook te maken met de focus van ons toezicht.

Als wij een inspectie niet akkoord vinden, volgen één of meerdere maatregelen afhankelijk van de overtredingen. Uitgangspunt bij het bepalen van de opgelegde maatregel is het specifieke interventiebeleid voor kust- en binnenvisserij. Naast een strafrechtelijk traject kan er ook een herstelmaatregel worden genomen zoals het tijdelijk schorsen van een vergunning. Dit gebeurt door het indienen van een bestuurlijke handhavingsrapportage bij de vergunninghouder; in dit geval is dat meestal de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) of de provincie in kwestie.

Wanneer een maatregel is afgebroken betekent dit dat een verdere maatregel is uitgebleven, ondanks dat de inspectie niet akkoord is bevonden. Als de maatregel ontbreekt, is er geen specifieke maatregel geregistreerd die geautomatiseerd te ontsluiten is. Het kan bijvoorbeeld gaan om een mondelinge waarschuwing, die geen officiële maatregel is. Ook het aantal onbekende verdachten kan hiertoe leiden, want als er geen verdachte in beeld is, kan er geen maatregel worden opgelegd.

Risico's

De cijfers tonen aan dat de doelgroep beroepsvissers regelmatig de regels overtreedt. Het gaat voornamelijk om het niet respecteren van de vergunning en vergunningsvoorwaarden. Daarnaast maken beroepsvissers vaak gebruik van vistuigen zonder de juiste merkjes, waardoor met meer vistuigen wordt gevist dan formeel is toegestaan. Het toezicht op het IJsselmeer en de omliggende wateren is arbeidsintensief en hangt samen met het juiste moment om iemand op heterdaad te betrappen. Daardoor is de pakkans gering en kunnen velen ermee wegkomen.