Inspectieresultaten Q-koorts 2023

In het kort: controles bij verschillende soorten bedrijven en locaties

De regels voor preventie en bestrijding van Q-koorts staan in het Besluit houders van dieren. De regels gelden voor zowel professionele bedrijven als publiekslocaties:

• professionele bedrijven
  Dit zijn bedrijven waar 50 of meer schapen en/of geiten gehouden worden voor melkproductie. Dit is inclusief opfokbedrijven.
• publiekslocaties
  Dit zijn locaties met schapen- en/of geiten die opengesteld zijn voor publiek, zoals kinderboerderijen of tijdens lammetjesaaidagen, waar publiek in direct contact kan komen met dieren.

Tijdens de inspecties controleerden we of deze bedrijven en locaties de verplichtingen op het gebied van Q-koorts hebben nageleefd. We keken bijvoorbeeld of de dieren tijdig gevaccineerd waren, en of dit op de juiste leeftijd was gebeurd. Ook controleerden we of de vaccinaties tijdig in het identificatie- en registratiesysteem (I&R-systeem) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) geregistreerd waren.

Hoe zijn de bedrijven en locaties geselecteerd?

We voeren inspecties risicogericht uit. Daarom selecteerden we bedrijven en locaties die vermoedelijk in overtreding waren. Het I&R-systeem van RVO liet zien dat deze bedrijven en locaties hun dieren mogelijk niet hadden gevaccineerd, of dat ze de vaccinaties niet of niet tijdig hadden geregistreerd. Naast de risicogerichte inspecties voerden we ook inspecties uit naar aanleiding van meldingen en op eigen initiatief van inspecteurs.

Algemene resultaten

Van de 121 inspecties waren er 32 akkoord en 89 niet akkoord. Bij 60 bedrijven en locaties voerden we een herinspectie uit. 53 bedrijven en locaties bleken bij de herinspectie wel aan de regels te voldoen, 7 bedrijven en locaties voldeden bij de herinspectie nog steeds niet aan de regels.

Tabel 1: Inspectieresultaten

Type inspectie	Totaal	Akkoord	Niet akkoord
Publiekslocaties	109	28	81
Professionele bedrijven	12	4	8
Herinspectie publiekslocaties	57	51	6
Herinspectie professionele bedrijven	3	2	1

Er waren publiekslocaties en professionele bedrijven die niet aan de verplichtingen hadden voldaan. De dieren waren niet of niet op tijd gevaccineerd. Of de vaccinaties waren niet of niet op tijd geregistreerd. Als reden hiervoor gaven houders bijvoorbeeld aan dat ze onbekend waren met de regelgeving van vaccineren en registreren.

Inspectieresultaten publiekslocaties

In tabel 2 staan de resultaten van de inspecties bij publiekslocaties. De resultaten van de herinspecties staan ook in deze tabel.

Tabel 2: Inspectieresultaten Q-koorts publiekslocaties 2023

Type inspectie	Totaal	Akkoord	Niet akkoord
Risicogericht	83	26	57
Herinspectie naar aanleiding van risicogerichte inspectie	43	38	5
Meldingen / eigen initiatief	26	2	24
Herinspectie melding / eigen initiatief	14	13	1

Overtredingen publiekslocaties

In tabel 3 staat welke overtredingen zijn vastgesteld en hoe vaak deze voorkwamen. Het is mogelijk dat er meerdere overtredingen op een locatie werden geconstateerd.

Tabel 3: Geconstateerde overtredingen bij publiekslocaties

Overtreding	Aantal keer overtreden
Dieren waren niet gevaccineerd	6
Niet alle dieren waren gevaccineerd	8
Dieren waren niet tijdig gevaccineerd	26
Vaccinaties waren niet geregistreerd	32
Vaccinaties waren niet tijdig geregistreerd	32
Administratie incompleet of niet bewaard	7

Inspectieresultaten professionele bedrijven

In tabel 4 staan de resultaten van de inspecties bij professionele bedrijven. De resultaten van de herinspecties staan ook in deze tabel.

Tabel 4: Inspectieresultaten Q-koorts professionele bedrijven 2023

Type inspectie	Totaal	Akkoord	Niet akkoord
Risicogericht	7	3	4
Meldingen / eigen initiatief	5	1	4
Herinspectie melding / eigen initiatief	3	2	1

Overtredingen professionele bedrijven

In tabel 5 staat welke overtredingen zijn vastgesteld en hoe vaak deze voorkwamen. Het is mogelijk dat er meerdere overtredingen op een bedrijf werden geconstateerd.

Tabel 5: Geconstateerde overtredingen bij professionele bedrijven

Overtreding	Aantal keer overtreden
Dieren waren niet tijdig gevaccineerd	3
Vaccinaties waren niet geregistreerd	1
Vaccinaties waren niet tijdig geregistreerd	4

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Bij bedrijven en locaties die in overtreding waren hebben wij interventies toegepast volgens ons interventiebeleid. Het ging om:

• 65 officiële waarschuwingen
• 35 rapporten van bevindingen, op basis hiervan kan een bestuurlijke boete of maatregel worden opgelegd

Soms zagen we tijdens een inspectie meerdere overtredingen. Deze worden opgenomen in 1 rapport van bevindingen of 1 officiële waarschuwing. Als de overtredingen niet even ernstig zijn kunnen we ook 2 verschillende interventies opleggen. Bijvoorbeeld: voor een middelzware overtreding een officiële waarschuwing, en voor een zware overtreding een rapport van bevindingen.

Tabel 6: interventies

Soort bedrijf of locatie	Officiële waarschuwing	Rapport van bevindingen
Publiekslocatie	60	32
Professioneel bedrijf	5	3

Vervolgaanpak: toezicht blijft nodig

Al meerdere jaren werken wij aan het vergroten van de kennis van de wetgeving onder dierhouders, met name het belang van (tijdige) vaccinatie tegen Q-koorts, om zo de naleving te verbeteren. Echter, er waren ook dit jaar bedrijven en locaties die hun dieren niet of niet tijdig gevaccineerd hadden. Niet op de hoogte zijn van de regelgeving wordt hierbij nog steeds als reden gegeven. Daarom blijven wij als NVWA toezicht houden op deze verplichting en aandacht vragen voor de wetgeving.