Bedrijven met melkgeiten en melkschapen (inclusief opfok) zijn verplicht om maatregelen te nemen tegen Q-koorts, waaronder een verplichte vaccinatie. Dit geldt ook voor publieksbedrijven zoals kinderboerderijen, en soms ook voor hobbyhouders. De NVWA controleert of dierhouders zich aan de wettelijk verplichte maatregelen houden.
Wat is Q-koorts?
Q-koorts is een infectieziekte en wordt ook wel Q-fever genoemd. Q-koorts wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. De ziekte is schadelijk voor schapen en geiten. De lammetjes van deze dieren kunnen te vroeg of dood geboren worden.
Ook mensen kunnen Q-koorts krijgen. Het is een zoönose: een ziekte die kan overgaan van dier op mens en andersom. Mensen raken voornamelijk besmet via schapen en geiten. Ook andere dieren kunnen besmet zijn met Q-koorts en de infectie overdragen op mensen, maar dit komt bijna niet voor.
Bij mensen kan de ziekte ernstig verlopen. Kijk voor meer informatie over Q-koorts bij mensen op de website van het RIVM.
Hoe kan ik Q-koorts herkennen?
Bij geiten en schapen is Q-koorts lastig te herkennen. De meeste dieren krijgen geen klachten, en hebben dus ook geen symptomen. Wel kan Q-koorts leiden tot vroeggeboorte of doodgeboorte (abortus) van de lammetjes.
Zijn er meer doodgeboren lammetjes dan normaal? Dat kan een teken zijn dat uw dieren Q-koorts hebben. Schakel direct uw dierenarts in. Er is een meldplicht voor Q-koorts.
Geef Q-koorts geen kans
Neem preventieve maatregelen tegen Q-koorts als u schapen of geiten houdt. Zo voorkomt u dat Q-koorts kan uitbreken en dieren en mogelijk ook mensen ziek worden.
Een van de belangrijkste maatregelen tegen Q-koorts is het vaccineren van uw dieren. Vaccinatie is vaak verplicht en moet dan elke 12 maanden herhaald worden. Neem als schapen- of geitenhouder ook maatregelen om uzelf te beschermen tegen een besmetting met Q-koorts.
Meldplicht voor besmetting met Q-koorts
Vermoedt u dat uw schapen en geiten Q-koorts hebben of denkt uw dierenarts dit? Meld dit dan bij het Landelijk meldpunt dierziekten op 045 - 546 31 88. Dit is verplicht.
In onze Meldwijzer Dierziekten kunt u zien of er ook een meldplicht is bij andere diersoorten. Ook leest u meer over de meldprocedure.
Wat gebeurt er met mijn melding?
Na uw melding doen wij onderzoek. Een dierziektedeskundige komt bij u langs om de situatie te beoordelen. Deze deskundige bekijkt onder meer of uw dieren gevaccineerd zijn en of ze klachten hebben die bij Q-koorts passen. En of er op uw bedrijf meer zieke of doodgeboren lammetjes zijn dan gewoonlijk. Ook wil de dierziektedeskundige weten of de betrokken mensen ziek zijn.
Daarnaast nemen wij monsters van de melk. Soms bemonsteren we ook de dieren. De monsters laten we in het laboratorium onderzoeken op de Q-koortsbacterie. Na ongeveer een week is de uitslag bekend. In de tussentijd moet u al maatregelen nemen. U mag bijvoorbeeld geen dieren afvoeren. Wij leggen dit mondeling en per brief aan u uit.
Blijkt het inderdaad om Q-koorts te gaan? Dan bespreken we met u wat u tegen de bacterie kunt doen. Verschillende maatregelen zijn nodig, bijvoorbeeld op het gebied van hygiëne. Daarnaast stellen we een tijdelijke bedrijfsblokkade in. U mag dan geen dieren aan- of afvoeren.