Voldoet u aan alle regels als u gewasbeschermingsmiddelen gebruikt op uw bedrijf? Check het nu eenvoudig zelf

Toepassing van gewasbeschermingsmiddelen

1. Zijn de middelen toegelaten in Nederland?

   1. Gewasbeschermingsmiddelen worden eerst beoordeeld door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Pas daarna worden ze toegelaten tot de Nederlandse markt. U mag alleen toegelaten middelen gebruiken.

   2. Controleer of uw middelen zijn toegelaten

      Of een middel is toegelaten kunt u controleren in de toelatingendatabank van het Ctgb. Houd er rekening mee dat de status van een middel kan veranderen. Controleer daarom regelmatig of het middel nog is toegelaten.

   3. Voer niet-toegelaten middelen op de juiste wijze af

      Kijk voor het verantwoord afvoeren van middelen op de website van de organisatie STORL. U kunt ook bij STORL terecht als u lege verpakkingen of restanten van toegelaten middelen wilt afvoeren.

2. Zijn de middelen toegelaten voor uw teelt of gewas?

   1. In het Wettelijk gebruiksvoorschrift staat voor welke teelt of welk gewas u een middel mag gebruiken. Het kan schadelijk zijn als u middelen gebruikt die hier niet voor zijn toegelaten. Schadelijk voor uw teelt en gewas, en ook voor het milieu.

   2. Controleer of de middelen zijn toegelaten voor uw teelt of gewas

      Het Wettelijk gebruiksvoorschrift vindt u op het etiket en in de toelatingendatabank van het Ctgb. Houd er rekening mee dat het gebruiksvoorschrift kan veranderen. In de toelatingendatabank staat het actuele gebruiksvoorschrift. Gebruik alleen middelen die zijn toegelaten voor uw teelt of gewas.

3. Past u de middelen op de juiste manier toe?

   1. In het Wettelijk gebruiksvoorschrift staat hoe u een middel moet gebruiken. Er staan toepassingsvoorwaarden in, bijvoorbeeld voor de spuitapparatuur, techniek (DRT) of doppen (DRD). Het kan schadelijk zijn voor uw gewas en voor het milieu als u de middelen niet toepast volgens het Wettelijk gebruiksvoorschrift.

   2. Controleer of u de middelen op de juiste wijze toepast

      Het Wettelijk gebruiksvoorschrift vindt u op het etiket en in de toelatingendatabank van het Ctgb. Houd er rekening mee dat het gebruiksvoorschrift kan veranderen. In de toelatingendatabank staat het actuele gebruiksvoorschrift. Pas de middelen toe volgens het Wettelijk gebruiksvoorschrift.

   3. Let op de toepassingsvoorwaarden

      Sommige gewasbeschermingsmiddelen hebben extra toepassingsvoorwaarden. Denk bijvoorbeeld aan het niet mogen toepassen van een middel in een bloeiend gewas of op een gewas waar bloeiend onkruid aanwezig is. Dit is om de bijen en hommels te beschermen. Of bijvoorbeeld het niet mogen toepassen van een middel in een grondwaterbeschermingsgebied. Dit is om het grondwater te beschermen. U vindt alle toepassingsvoorwaarden in het actuele gebruiksvoorschrift onder het kopje ‘toepassingsvoorwaarden’.

4. Neemt u milieubeschermende maatregelen?

   1. In het Besluit activiteiten leefomgeving (BAL) staat dat u milieubeschermende maatregelen moet nemen als u gewassen teelt in de open lucht. Denk bijvoorbeeld aan maatregelen tegen verwaaiing (drift). U bent verplicht om te werken volgens de voorwaarden van het BAL.

      Daarnaast verplicht het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) u om een bufferstrook aan te houden langs alle waterlopen.

   2. Controleer of u volgens de voorwaarden van BAL werkt

      Een overzicht van de regels vindt u op de site van het Informatiepunt Leefomgeving en mogelijk ook op de site van het waterschap in uw gebied.

   3. Controleer of u op de juiste manier bufferstroken aanhoudt

      Op de website van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) kunt u zien wat een bufferstrook precies is en aan welke voorwaarden u moet voldoen.

5. Houdt u een spuitregistratie bij?

   1. U bent verplicht om bij te houden waar en wanneer u gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Dit heet een spuitregistratie.

   2. Zorg voor een actuele en volledige spuitregistratie

      Stel alsnog een spuitregistratie op als u die nog niet heeft. Vermeld deze gegevens in uw spuitregistratie:

      • de naam van het gebruikte gewasbeschermingsmiddel
      • tijdstip en dosis van toepassing
      • gebied en gewas waarop het gewasbeschermingsmiddel is gebruikt

      De spuitregistratie is vormvrij: u bepaalt zelf hoe u deze gegevens bijhoudt. Zorg ervoor dat de spuitregistratie actueel blijft en volledig is. Tijdens een inspectie moet u uw spuitregistratie kunnen tonen. U moet de spuitregistratie minstens 3 jaar bewaren.

6. Houdt u een gewasbeschermingsmonitor bij?

   1. Tijdens het teeltseizoen moet u gegevens bijhouden in een gewasbeschermingsmonitor. Bijvoorbeeld over het stimuleren van natuurlijke vijanden en de maatregelen die u heeft genomen. Dit is verplicht.

   2. Zorg voor een actuele en volledige gewasbeschermingsmonitor

      Stel alsnog een gewasbeschermingsmonitor op als u die nog niet heeft. Vermeld deze gegevens in uw gewasbeschermingsmonitor:

      • teeltfrequentie en voorvrucht, door middel van een vruchtwisselingsplan
      • rassenkeuze en uitgangsmateriaal, aandacht voor: resistente/tolerante cultivars en standaard- of gecertificeerd zaai- en plantgoed
      • monitoring van schadelijke organismen in het gewas
      • gebruik van waarschuwings-, advies- en beslissingsondersteunende systemen gericht op tijdig signaleren van toenemende ziektedruk
      • toegepaste biologische, fysische en mechanische gewasbeschermingsmaatregelen, waaronder de inzet van biologische bestrijders en mechanische onkruidbestrijding
      • keuze van gebruikte gewasbeschermingsmiddelen op basis van risico’s voor mens en milieu (gebruikte gewasbeschermingsmiddelen moeten bijgehouden worden conform artikel 67 van verordening (EG) nr. 1107/2009
      • emissiebeperkende maatregelen, inclusief toedieningstechnieken
      • resistentiemanagement bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
      • overige maatregelen die hebben bijgedragen aan het verminderen van het gebruik van chemische middelen
      • oordeel over het succes van de toegepaste beheersmaatregelen

      De gewasbeschermingsmonitor is vormvrij: u bepaalt zelf hoe u deze gegevens bijhoudt. Per teelt moet u een gewasbeschermingsmonitor maken. Binnen 2 maanden na de teelt moet de gewasbeschermingsmonitor afgerond zijn.

      Zorg ervoor dat de monitor actueel blijft en volledig is. Er is geen bewaartermijn, maar tijdens een inspectie moet u de monitor wel kunnen tonen.

7. Werkt u met goedgekeurde apparatuur?

   1. U moet uw toepassingsapparatuur regelmatig laten keuren door Stichting Kwaliteitseisen Landbouwtechniek (SKL). Afhankelijk van welke apparatuur u gebruikt, is de SKL-keuring om de 3 of 6 jaar. Er is ook apparatuur die is vrijgesteld van keuring.

      Op goedgekeurde apparatuur zit een sticker, met daarop een datum tot wanneer de goedkeuring geldig is. Tijdens een inspectie wordt dit gecontroleerd. Eventueel kan de inspecteur ook het keuringsrapport aanvragen.

   2. Laat uw apparatuur tijdig keuren

      Laat uw apparatuur keuren door Stichting Kwaliteitseisen Landbouwtechniek.

      Keuring elke 3 jaar verplicht:

      • mechanisch voortbewogen spuitapparatuur met neerwaartse richting spuitvloeistof voor buitentoepassingen met spuitboombreedte van meer dan 3 meter
      • mechanisch voortbewogen spuitapparatuur met zijwaartse en/of schuinopwaartse richting spuitvloeistof
      • motorvatspuiten incl. uitbrengapparatuur (spuitgeweer/-lans, verticale of horizontale spuitboom)
      • grondontsmettingsapparatuur
      • toepassingsapparatuur gemonteerd op treinen
      • toepassingsapparatuur gemonteerd op vliegtuigen, helikopters
      • toepassingsapparatuur gemonteerd op boten
      • installaties waarmee middelen worden geïnjecteerd in het gietwater door middel van een doseerunit

      Keuring elke 6 jaar verplicht:

      • mechanisch voortbewogen spuitapparatuur met neerwaartse richting spuitvloeistof voor buitentoepassingen met spuitboombreedte van 3 meter of minder
      • laag volume ruimte behandelingsapparatuur (LVM en fog apparatuur).
      • niet-hand- of ruggedragen toepassingsapparatuur voor middelen in vaste vorm zowel voor volvelds als strokentoepassingen (granulaatstrooiers)
      • niet-hand- of ruggedragen onkruidstrijkers
      • toepassingsapparatuur voor verdelen van middelen op een product op een transportband (Mafex, poederapparaten)

      Keuring niet verplicht:

      • alle typen handgedragen toepassingsapparatuur
      • alle typen ruggedragen toepassingsapparatuur. Met of zonder (benzine of elektro)motor en met of zonder ventilator. Zowel toepassingsapparatuur voor middelen in vloeibare of vaste vorm
      • alle typen mens voortgeduwde en aangedreven toepassingsapparatuur
      • zwavelverdampers
      • zaaizaadbehandelingsapparatuur incl. zaaizaadcoatingsapparatuur
      • hand- of ruggedragen onkruidstrijkers
      • staminjectieapparatuur
      • installaties waarmee middelen wordt meegegeven met gietwater
      • dompelapparatuur
      • smartfresh toepassingen

   3. Gebruik goedgekeurde apparatuur

      U mag alleen werken met apparatuur die tijdig is gekeurd en daarbij ook is goedgekeurd. Vervang apparatuur die  niet is gekeurd of is afgekeurd.

8. Werkt u veilig?

   1. Uw medewerkers en u moeten veilig en gezond kunnen werken. De Arbowet stelt dit (in algemene termen) verplicht. Dit is ook van belang als u gewasbeschermingsmiddelen toepast op uw bedrijf.

   2. Controleer of u de juiste veiligheidsmaatregelen neemt

      Als u gewasbeschermingsmiddelen toepast op uw bedrijf, kunt u verschillende maatregelen nemen om uw medewerkers en uzelf te beschermen. Een overzicht van persoonlijke beschermingsmaatregelen en andere veiligheidsmaatregelen vindt u in de Arbocatalogus voor Agrarische en groene sectoren.

Licenties voor gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Iedereen die met professionele gewasbeschermingsmiddelen werkt moet een bewijs van vakbekwaamheid (ook wel: licentie) hebben. Er zijn verschillende soorten licenties, en het kan per persoon en functie verschillen welke licentie nodig is.

1. Gebruikt u als eigenaar de middelen alleen zelf?

   1. Past u de middelen op uw eigen bedrijf alleen zelf toe? Dan is het afhankelijk van uw geboortejaar welke licentie u nodig heeft.

   2. Geboren in 1995 of daarvoor? Licentie uitvoeren gewasbescherming

      U heeft de Licentie uitvoeren gewasbescherming nodig om gewasbeschermingsmiddelen te mogen gebruiken. Met deze licentie mag u ook gewasbeschermingsmiddelen kopen en op voorraad hebben.

      De volgende licenties voldoen ook: 

      • Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming
      • Licentie adviseren gewasbescherming

      Vraag de licentie aan als u deze nog niet heeft. Dit kan bij Bureau Erkenningen.

   3. Geboren in 1996 of daarna? Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming

      U heeft de Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming nodig om gewasbeschermingsmiddelen te mogen gebruiken. Met deze licentie mag u ook gewasbeschermingsmiddelen kopen en op voorraad hebben.

      De volgende licentie voldoet ook:

      • Licentie adviseren gewasbescherming

      Vraag de licentie aan als u deze nog niet heeft. Dit kan bij Bureau Erkenningen.

2. Heeft u medewerkers die middelen toepassen?

   1. Of uw medewerkers een licentie nodig hebben, hangt af van hun werkzaamheden. 

      Daarnaast moet op uw bedrijf iemand aanwezig zijn met de Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming. U of een van uw medewerkers moet deze licentie hebben.

   2. Welke werkzaamheden doen uw medewerkers?

      • Doen uw medewerkers alleen eenvoudige handelingen?
        Dan hebben zij geen licentie nodig, maar wel een veiligheidsinstructie. Ga naar de volgende vraag voor meer informatie over eenvoudige handelingen en de veiligheidsinstructie.
      • Doen uw medewerkers spuitwerkzaamheden?
        Dan hebben zij de Licentie uitvoeren gewasbescherming nodig. Ga naar de laatste vraag voor meer informatie.

3. Doen uw medewerkers alleen eenvoudige handelingen?

   1. Uw medewerkers hebben geen licentie nodig als zij alleen eenvoudige handelingen met gewasbeschermingsmiddelen uitvoeren. Dan is een veiligheidsinstructie voldoende. Daarnaast moet er op uw bedrijf iemand aanwezig zijn met de Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming.

   2. Controleer of uw medewerkers alleen eenvoudige handelingen doen

      Een volledig overzicht van eenvoudige handelingen vindt u in de Regeling gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Dit zijn voorbeelden van eenvoudige handelingen:

      • verwijderen aardappelopslag met glyfosaat
      • doden van ongewenste planten met handapparatuur (ziekzoeken)
      • pleksgewijze onkruidbestrijding met handapparatuur
      • pleksgewijze onkruidbestrijding met handbediende slangen voorzien van spuitdop en afschermkap
      • stobbebehandeling met handapperatuur
      • toepassing met indolylboterzuur
      • gebruik dispensers met feromonen
      • insmeren stammen met kwartszand
      • gebruik houdbaarheidsmiddelen na oogst snijbloemen

   3. Geef uw medewerkers een veiligheidsinstructie

      Uw medewerkers mogen pas eenvoudige handelingen met gewasbeschermingsmiddelen doen nadat zij een veiligheidsinstructie hebben gehad.

      • De veiligheidsinstructie mag alleen worden gegeven door een licentiehouder die ook op uw bedrijf werkt.
      • In uw administratie moet u bijhouden welke medewerkers de instructie hebben gevolgd. Een veiligheidsinstructie is 5 jaar geldig.
      • Heeft een medewerker al een instructie gevolgd op een ander bedrijf? Dan moet daarvan een bewijs zijn.

      Kijk voor meer informatie over veiligheidsinstructies op de website van Bureau Erkenningen.

   4. Verplicht voor u of een van uw medewerkers: Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming

      U of een van uw medewerkers moet in het bezit zijn van een geldige Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming. Met deze licentie mag u ook gewasbeschermingsmiddelen kopen en op voorraad hebben.

      Vraag de licentie aan bij Bureau Erkenningen.

4. Doen uw medewerkers spuitwerkzaamheden?

   1. Uw medewerkers hebben de Licentie uitvoeren gewasbescherming nodig als zij gewasbeschermingsmiddelen toepassen. Daarnaast moet er op uw bedrijf iemand aanwezig zijn met de Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming.

   2. Verplicht voor uw medewerkers: Licentie uitvoeren gewasbescherming

      Uw medewerkers mogen alleen gewasbeschermingsmiddelen toepassen als zij in het bezit zijn van een geldige Licentie uitvoeren gewasbescherming.

      De volgende licenties voldoen ook:

      • Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming
      • Licentie uitvoeren gewasbescherming

      Laat uw medewerkers de licentie aanvragen bij Bureau Erkenningen.

   3. Verplicht voor u of een van uw medewerkers: Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming

      U of een van uw medewerkers moet in het bezit zijn van een geldige Licentie bedrijfsvoeren gewasbescherming. Met deze licentie mag u ook gewasbeschermingsmiddelen kopen en op voorraad hebben.

      Vraag de licentie aan bij Bureau Erkenningen.