Inspectieresultaten vrijstellingen 2023

In het kort: controles in verschillende teelten

Wij houden toezicht op het gebruik van vrijstellingen op basis van artikel 38 Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden. In 2023 voerden we inspecties uit om te controleren of telers zich aan de toepassingsvoorwaarden van Exirel, Tracer, Gazelle, Curatio, Amistar en Mainspring hielden. Er zijn geen inspecties uitgevoerd voor de vrijstellingen van Alar 85 SG en Batavia.

We voerden bij 83 bedrijven controles uit in de volgende teelten:

• fruitteelt: blauwe bes, druif, kers en pruim
• biologische fruitteelt: appel en peer
• graszaadteelt: Engels raaigras
• sierteelt onder glas: snijbloemen

Inspectieresultaten Exirel, Tracer en Gazelle in fruitteelt

In de fruitteelt golden de volgende vrijstellingen:

• Exirel met de werkzame stof cyantraniliprole: voor de teelt van blauwe bes, druif, kers en pruim
• Tracer met de werkzame stof spinosad: voor de teelt van druif en kers
• Gazelle met de werkzame stof acetamiprid: voor de teelt van pruim

We voerden inspecties uit bij 49 fuitteeltbedrijven. Deze bedrijven werden op de volgende manier geselecteerd:

• De telers van kers, blauwe bes en druif werden aselect gekozen. Dit betekent dat we de inspecties uitvoerden bij willekeurige bedrijven.
• De telers van pruim werden geselecteerd omdat ze in 2023 Gazelle hadden ingekocht bij een distributeur.

We keken niet alleen of deze telers zich aan de toepassingsvoorwaarden hielden. We controleerden ook op de overige wet- en regelgeving voor gewasbeschermingsmiddelen. Bij elke teler voerden we een fysieke en administratieve inspectie uit. Daarnaast namen we gewasmonsters. Deze analyseerden we in het laboratorium. Zo konden we controleren welke gewasbeschermingsmiddelen er waren gebruikt.

Resultaten fruitteelt algemeen

We voerden inspecties uit bij 49 bedrijven:

• 11 inspecties bij telers van blauwe bes
• 8 inspecties bij telers van druiven
• 17 inspecties bij telers van kers
• 13 inspecties bij telers van pruim

Van deze inspecties waren er 32 akkoord. De telers hielden zich aan de wet- en regelgeving voor gewasbeschermingsmiddelen. Dit is een percentage van 65%. Bij 17 bedrijven constateerden we een of meerdere overtredingen.

Resultaten vrijstellingen Exirel en Tracer

Exirel en Tracer bieden bescherming tegen de Suzuki-fruitvlieg. Sinds 2015 worden deze middelen jaarlijks vrijgesteld op basis van artikel 38 Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden.

Beide vrijstellingen hebben strenge toepassingsvoorwaarden. De teler moet maatregelen nemen tegen drift (verwaaiing). Deze maatregelen zijn nodig om in het water levende organismen, bijen en andere insecten te beschermen.

Vanwege de strenge eisen zijn Exirel en Tracer onder gecontroleerde distributie vrijgesteld. De teler moet van tevoren aan de distributeur melden dat hij of zij de middelen wil kopen. Hierbij moet de teler aantonen dat het bedrijf voldoet aan de gestelde eisen voor drift.

24 van de 49 geïnspecteerde bedrijven hadden Exirel en / of Tracer gebruikt. Van deze 24 inspecties waren er 12 akkoord. Bij de andere 12 bedrijven constateerden we een of meerdere overtredingen:

• 6 bedrijven pasten de vrijstellingen correct toe, maar hadden andere overtredingen gemaakt.
• 6 bedrijven hielden zich niet aan de toepassingsvoorwaarden voor een of beide vrijstellingen

Dit betekent dat 75% van de geïnspecteerde bedrijven zich aan de toepassingsvoorwaarden voor Exirel en Tracer hield.

De 6 bedrijven die zich niet aan de toepassingsvoorwaarden hielden hadden onvoldoende maatregelen genomen tegen drift.

Inspectieoordeel	Exirel	Exirel en Tracer	Tracer	Totaal
Akkoord	3	6	9	18
Niet akkoord	2	2	2	6
Totaal	5	8	11	24

Resultaten vrijstelling Gazelle

Pruimentelers mochten Gazelle gebruiken om pruimenzaagwesp te bestrijden.

Bij de toepassing van Gazelle gelden strenge voorwaarden om in het water levende organismen en andere insecten te beschermen. Telers moeten maatregelen nemen tegen drift (verwaaiing). In de periode voor 1 mei zijn strengere maatregelen nodig dan na 1 mei.

9 van de 13 geïnspecteerde bedrijven met pruimenteelt hadden Gazelle gebruikt. 1 van deze bedrijven voldeed niet aan de drifteisen.

Resultaten niet toegelaten middelen

Bij alle 49 telers namen we een bladmonster. Deze controleerden we op de aanwezigheid van werkzame stoffen van gewasbeschermingsmiddelen. Hierbij troffen we 2 niet toegelaten middelen aan:

• indoxacarb, dit is een werkzame stof die niet in Europa mag worden gebruikt
• spinosad, dit is een werkzame stof die niet is toegelaten in de teelt van pruim

Mogelijk zijn deze middelen ingezet tegen de Suzuki-fruitvlieg, als alternatief voor Exirel en Tracer.

Niet toegelaten insecticiden	Aantal bedrijven
Indoxacarb	2
Spinosad	2

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben gehandhaafd bij de 23 van de 49 bedrijven waar een overtreding is geconstateerd volgens ons interventiebeleid. We hebben de volgende interventies toegepast:

• 12 rapporten van bevindingen, op basis hiervan kan een boete worden opgelegd
• 9 officiële waarschuwingen

Bij enkele bedrijven hebben we 2 interventies opgelegd, omdat de ernst van de overtredingen verschilde.

Inspectieresultaten Curatio in biologische appel en peer

Curatio was vrijgesteld voor het gebruik tegen schurft. Het middel bevat de werkzame stof kalkzwavel.

Curatio heeft strenge toepassingsvoorwaarden. Telers moeten maatregelen nemen tegen drift (verwaaiing). Deze maatregelen zijn nodig om in het water levende organismen en andere insecten te beschermen.

Resultaten

We voerden inspecties uit in de biologische teelt van appel en peer. Hiervoor selecteerden we telers die in 2023 Curatio hadden ingekocht bij een distributeur. Van de 6 inspecties waren er 3 niet akkoord. De telers voldeden niet aan de drifteisen van de vrijstelling:

• 2 telers voldeden niet aan de techniekvoorwaarden
• 1 teler hield geen teeltvrije zone aan

Bij deze inspecties hebben we ook gecontroleerd of de telers zich aan de overige wet- en regelgeving hielden. We constateerden geen overtredingen.

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben gehandhaafd volgens ons interventiebeleid. We hebben de volgende interventies toegepast:

• 2 rapporten van bevindingen, op basis hiervan kan een boete worden opgelegd
• 1 officiële waarschuwing

Inspectieresultaten Amistar in graszaadteelt van Engels raaigras

Amistar was vrijgesteld om zwarte roest te bestrijden. Het middel bevat de werkzame stof azoxystrobin.

Bij de toepassing van Amistar gelden strenge voorwaarden voor percelen die grenzen aan oppervlaktewater. Op het hele perceel moet gebruik worden gemaakt van een techniek uit ten minste de klasse DRT95. Deze maatregel is nodig om in het water levende organismen te beschermen.

Resultaten

Voor de inspecties selecteerden we percelen die grenzen aan oppervlaktewater. We voerden inspecties uit bij 8 bedrijven. Hiervan hadden 4 bedrijven Amistar gebruikt. Alle inspecties waren akkoord.

Bij deze inspecties hebben we ook bladmonsters genomen om te controleren of er misschien niet toegelaten gewasbeschermingsmiddelen waren gebruikt. We constateerden 1 overtreding. Hierop hebben wij gehandhaafd volgens ons interventiebeleid. Er is een rapport van bevindingen opgemaakt. Op basis hiervan kan een boeten worden opgelegd.

Inspectieresultaten Mainspring in bedekte sierteeltgewassen

Telers in de bedekte grondgebonden snijbloementeelt mochten Mainspring gebruiken om de mineervlieg te bestrijden. Mainspring bevat de werkzame stof cyantraniliprole.

Bij de toepassing van het Mainspring gelden de volgende voorwaarden:

• Het middel mag niet worden toegepast in grondwaterbeschermingsgebieden.
• De teler moet het aantastingsniveau van mineervliegen gedurende de teelt monitoren.
• Voor de bestrijding van mineervliegen moet de teler eerst biologische bestrijders hebben ingezet, volgens de adviezen van de leverancier.
• De teler moet de monitoringsgegevens van de mineervliegen en de inzet van biologische bestrijders vastleggen in de gewasbeschermingsmonitor.

Resultaten

We selecteerden bedrijven die Mainspring hadden ingekocht. We voerden 20 inspecties uit in de bedekte grondgebonden sierteelt. Van de 20 bedrijven waren er 13 bedrijven die het middel hadden gebruikt.

3 bedrijven hadden de voorschriften van Mainspring overtreden:

• 1 teler van lelie had Mainspring toegepast buiten de vrijgestelde periode.
• 1 teler van chrysant had meer Mainspring gebruikt dan was toegestaan.
• 1 teler in chrysant paste geen biologische bestrijding toe.

Dit betekent dat 85% van de geïnspecteerde bedrijven zich aan de toepassingsvoorwaarden voor Mainspring hield. Bij deze inspecties hebben we niet gecontroleerd of de telers zich ook aan overige wet- en regelgeving voor gewasbescherming hielden.

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben gehandhaafd volgens ons interventiebeleid. We hebben de volgende interventies toegepast:

• 3 rapporten van bevindingen, op basis hiervan kan een boete worden opgelegd

Vervolgaanpak

De NVWA gaat over deze cijfers in gesprek met de stakeholders, waaronder de sectorvertegenwoordigers, het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN).

Meer informatie?

Een algemeen beeld van de naleving in de verschillende sectoren vindt u in de resultaten toepassingsinspecties 2023.