MOAH in levensmiddelen

In levensmiddelen kunnen MOAH voorkomen. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarom heeft de NVWA een tijdelijk handhavingsbeleid vastgesteld. Hierin staan actielimieten voor MOAH in levensmiddelen. Vanaf 1 januari 2024 controleren wij hierop. Bedrijven moeten zelf ook de hoeveelheid MOAH in hun producten monitoren.

Wat zijn MOAH?

MOAH zijn minerale oliën, de afkorting staat voor Mineral Oil Aromatic Hydrocarbon. Dit zijn chemische stoffen die in levensmiddelen terecht kunnen komen. Bijvoorbeeld door milieuverontreiniging, verpakkingsmaterialen, of via smeermiddelen die tijdens het productieproces van levensmiddelen worden gebruikt voor machines.

Wanneer een levensmiddel te veel MOAH bevat, dan kan dat schadelijk zijn voor de gezondheid. De meest recente risicobeoordeling van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) geeft weer dat sommige MOAH kankerverwekkend of mutageen kunnen zijn.

Tijdelijk handhavingsbeleid MOAH in levensmiddelen

Omdat MOAH schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn, controleren wij vanaf 1 januari 2024 op de aanwezigheid van deze stoffen in levensmiddelen. Dat doen we volgens een tijdelijk handhavingsbeleid, dat gebaseerd is op actielimieten (uit het EU-statement en de aanvullende afspraken hierover), zie tabel 1.

Hierna zullen we het tijdelijke handhavingsbeleid regelmatig evalueren en bekijken of deze tijdelijke handhavingsaanpak moet worden aangepast. Dat doen we op basis van nieuwe informatie over MOAH, ontwikkelingen van de analysemethode of andere MOAH-gerelateerde aspecten.

**Tabel 1.** Tijdelijk handhavingsbeleid NVWA op basis van actielimieten uit het EU-statement
Productcategorie	% vet of olie	Toepassing van 50% meetonzekerheid toegestaan	Actielimiet Som MOAH (mg/kg)
Droge levensmiddelen met een laag vet- of oliegehalte	≤4%	Ja	0,5
Levensmiddelen met een hoger vet- of oliegehalte	> 4% ≤50%	Ja	1
Zuigelingenvoeding of varianten daarvan*	> 4% ≤50%	Nee	1
Vetten, oliën en levensmiddelen met een hoog vet- of oliegehalte **	>50%	Ja	2

_{* Volledige zuigelingenvoeding, opvolgzuigelingenvoeding, voeding voor medisch gebruik voor zuigelingen en peuters, of peutervoeding}
_{** We zullen tijdelijk niet handhaven op de productcategorie ‘Vetten, oliën en levensmiddelen met een hoog vet- of olie gehalte >50%’. Er geldt wel meldplicht, wanneer er boven de actielimiet wordt gemeten. In uitzonderlijke situaties zullen we een case by case benadering toepassen. Waar nodig kunnen we alsnog besluiten om over te gaan tot handhaving (bijvoorbeeld som MOAH gehaltes >10mg/kg).}

MOAH-gehalte toetsen

Bekijk hieronder de regels om uw MOAH-resultaten te toetsen aan de actielimieten die staan in tabel 1. In sommige gevallen moet u levensmiddelen uit de handel terughalen. Een MOAH-gehalte hoger dan de actielimiet moet u bij ons melden.

Als u een som MOAH-gehalte aantreft in levensmiddelen dat niet voldoet aan de actielimiet in tabel 1, dan mag u tijdelijk rekening houden met een meetonzekerheid van 50%. Voldoet het MOAH-gehalte na toepassen van de meetonzekerheid nog niet aan de actielimiet, dan moet u het betrokken product uit de handel terughalen.

Toepassing van 50% meetonzekerheid is tijdelijk, en geldt niet voor meetresultaten in zuigelingenvoeding of varianten daarvan, daarvoor zijn de regels strenger.

Wanneer u meetresultaten van MOAH in zuigelingenvoeding of varianten daarvan toetst aan de actielimiet, mag u de meetonzekerheid niet toepassen. Deze varianten zijn: volledige zuigelingenvoeding, opvolgzuigelingenvoeding, voeding voor medisch gebruik voor zuigelingen en peuters, of peutervoeding.

Voor deze levensmiddelen gelden strengere regels, omdat deze producten bestemd zijn voor een kwetsbare doelgroep. Hierom moeten alle risico’s voor de gezondheid tot op het hoogste niveau worden uitgesloten.

Wanneer er in dit soort producten een gehalte van 1 mg/kg som MOAH of hoger wordt aangetroffen, kunnen risico’s voor de gezondheid niet worden uitgesloten. Deze producten moeten uit de handel worden teruggehaald.

Voor producten in de productcategorie vetten, oliën en levensmiddelen met een vetgehalte >50%, geldt een uitzondering ten opzichte van het EU-statement. Wanneer hier MOAH in wordt aangetroffen, zullen we tijdelijk niet handhaven.

Hou er rekening mee dat wanneer u oliën, vetten en levensmiddelen naar een ander land heeft geëxporteerd, andere EU-landen mogelijk wel eisen dat u levensmiddelen uit de handel terughaalt.

In uitzonderlijke situaties kunnen we altijd besluiten om toch over te gaan tot handhaving. In die gevallen zullen we een zogenaamde case-by-case benadering toepassen, waarbij we rekening houden met feiten en omstandigheden. Bekend is dat gehaltes >10mg/kg som MOAH als hoog worden beschouwd. In die gevallen zullen we overgegaan tot handhaving.

U moet producten en grondstoffen die tot deze categorie behoren wel monitoren op de aanwezigheid van MOAH. Wanneer u een gehalte hoger dan de actielimiet meet (>2 mg/kg som MOAH), moet u dit bij ons melden.

Meldplicht

Wanneer u gehaltes MOAH aantreft die boven de actielimiet liggen (zonder toepassing van de meetonzekerheid), dan moet u dit melden bij ons. Als u dit niet meldt, of u meldt het te laat, dan zullen we handhavend optreden. Hierbij volgen we het specifiek interventiebeleid voedselveiligheid industriële productie en vis (IB02-SPEC39).

Meld een onveilig levensmiddel

Geen maatregel bij overschrijden actielimiet

Wanneer een MOAH-resultaat niet aan de actielimiet voldoet, zullen we daar geen officiële waarschuwing of bestuurlijke boetes voor opleggen. Hiermee wijken we af van het interventiebeleid chemische stoffen in eet- en drinkwaren (IB-02 SPEC 43).

Inspectie HACCP

Van MOAH is aangetoond dat deze een schadelijk effect op de gezondheid kunnen hebben. Daarnaast is het EU-statement gepubliceerd, waarin staat weergegeven hoe EU-landen moeten handelen als er MOAH in levensmiddelen worden aangetroffen. Dat zou voldoende aanleiding moeten zijn voor bedrijven om MOAH op te nemen in hun HACCP-plan.

Wordt er MOAH aangetroffen in levensmiddelen die u in de handel heeft gebracht? Dan kunnen wij ook een inspectie uitvoeren om te controleren of uw bedrijf de verantwoordelijkheid neemt voor grondstofborging en gevarenanalyse op gebied van MOAH. Als dit niet in orde blijkt en we een overtreding constateren op het gebied van HACCP, dan zullen we handelen volgens het interventiebeleid Voedselveiligheid Industriële Productie IB-02 SPEC 39.

Representatieve monstername en analyse

Om betrouwbare analyseresultaten voor MOAH vast te stellen heeft de Europese Commissie eerder een richtsnoer opgesteld. In dit document staan specifieke aanwijzingen voor bemonstering en analyse van minerale oliën in levensmiddelen. Hierin wordt voor representatieve monstername voor minerale oliën in levensmiddelen, EU Verordening 333/2007 aangehouden.

In aanvulling op dit richtsnoer zijn naderhand nog afspraken gemaakt over het uitvoeren van Minerale olieanalyse in levensmiddelen. Verder heeft het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (Joint Research Center; JRC) van de Europese Commissie recent een standaard werkwijze (Standaard Operational Procedure; SOP) vastgesteld voor het uitvoeren van minerale olie analyse in zuigelingenvoeding.

Toolbox voor bedrijven

FoodDrinkEurope heeft een toolbox ontwikkeld voor bedrijven om overdracht van minerale oliën (MOAH) in levensmiddelen te voorkomen. Deze toolbox geeft beknopte achtergrondinformatie en kan praktische ondersteuning bieden bij het nemen van maatregelen om besmetting van minerale oliën in uw product te voorkomen.

MOAH in levensmiddelen

Wat zijn MOAH?

Tijdelijk handhavingsbeleid MOAH in levensmiddelen

MOAH-gehalte toetsen