Aardappelverwerkende bedrijven
Erkenningsregeling
Aardappelmoeheid (AM) vormt een belangrijk grondgebonden probleem zowel voor de teelt van aardappelen als voor de teelt van andere planten, die met ondergrondse delen worden verhandeld of elders worden uitgeplant.
Nederland heeft in Europees verband meegewerkt aan maatregelen om de verspreiding van de veroorzaker van aardappelmoeheid, het aardappelcystenaaltje, tegen te gaan. Een van de maatregelen is dat aardappelen geteeld op AM besmet verklaarde grond, uitsluitend verwerkt worden door bedrijven die een afzet voor hun tarragrond hebben waarmee verspreiding van het aardappelcystenaaltje naar landbouwpercelen wordt voorkomen.
Verwerkers van aardappelen kunnen hun bedrijf laten erkennen door de NVWA. Onder aardappelverwerkende bedrijven wordt verstaan bedrijven die aardappelen be- en verwerken tot aardappelproducten en bedrijven die aardappelen sorteren en verpakken.
Voorwaarde voor de erkenning is dat het bedrijf een afzetmethode heeft voor de tarragrond, die waarborgt dat de grond niet ongecontroleerd in de landbouw wordt afgezet.
De NVWA plaatst de erkende aardappelverwerkers in een register dat op de website van de NVWA wordt gepubliceerd.
Telers die aardappelen telen op een met AM besmet verklaard perceel, zijn met ingang van het teeltjaar 2015 verplicht de geoogste aardappelen af te zetten aan een erkende verwerker van aardappelen. De teler raadpleegt voor dat doel de website van de NVWA.
Bij verhandeling van de aardappelen via een tussenhandelaar moeten de betrokken teler, tussenhandelaar en verwerker afspraken maken. Deze afspraken gaan over het terugleveren aan de teler van een document waarmee deze kan aantonen dat zijn aardappelen zijn verwerkt door een erkende verwerker.
Een aardappelverwerkend bedrijf kan de aardappeltarragrond ook in de toekomst afvoeren naar een perceel grond in gebruik voor de landbouw, indien de eigenaar of de gebruiker het landbouwperceel heeft aangemeld en de NVWA het gehele perceel landbouwgrond heeft geregistreerd als een AM besmetverklaard perceel.
Aanvraag erkenning
Een aardappelverwerkend bedrijf dient een aanvraag in bij de NVWA voor erkenning van de wijze waarop tarragrond wordt afgezet. Daarvoor is het formulier ‘Aanmelding erkenning verwerker aardappeltarragrond’ op deze pagina beschikbaar. Erkende bedrijven worden opgenomen in het register ‘erkende verwerker aardappeltarragrond.
De NVWA erkent bedrijven nadat eerst een overeenkomst tussen de verwerker en de NVWA is gesloten. Opname in het register betekent dat het bedrijf over een goedgekeurde wijze van verwerken van tarragrond beschikt. De NVWA kan besluiten alvorens tot erkenning over te gaan, toezicht uit te voeren.
De registratie van een bedrijf omvat alle bedrijfslocaties van de onderneming. Telers, die aardappelen telen op een AM besmetverklaard terrein, kunnen aan de hand van de naam in het register zien of zij aardappelen afzetten aan een erkend aardappelverwerkend bedrijf. Bepalend hierbij is de naam van het bedrijf zoals vermeld op het contract voor de afzet van aardappelen en de afleverdocumenten.
Indien een aardappelverwerkend bedrijf over meer dan één bedrijfslocatie beschikt, dient per locatie een formulier te worden ingediend. Per locatie wordt een overeenkomst gesloten.
Wijzen van verwerken van aardappeltarragrond
1. Afzet tarragrond naar gebruiker van perceel landbouwgrond:
Een aardappelverwerkend bedrijf kan een overeenkomst aangaan met een gebruiker van een perceel landbouwgrond om de tarragrond rechtstreeks van het aardappelverwerkende bedrijf naar dat perceel af te zetten. Hiervoor dient de grondgebruiker (eigenaar of langdurig gebruiker) het perceel te melden bij de NVWA. De aardappelverwerker verstrekt de grondgebruiker de documentatie die de NVWA voor dat doel beschikbaar heeft.
De NVWA verklaart na de ontvangst van de melding het perceel grond besmet met aardappelmoeheid. Het gaat om het geografische perceel, waaronder wordt verstaan een aaneengesloten stuk grond, begrensd door openbare wegen, waterlopen, dijklichamen, boomsingels, of andere natuurlijke begrenzingen.
De gebruiker ontvangt een AM besmet verklaring van de NVWA. De verwerker die op het formulier van de melding van het perceel wordt genoemd, ontvangt bericht over de besmetverklaring en het AM besmet verklaringsnummer. Erkende verwerkers kunnen hun tarragrond afzetten naar landbouwpercelen, zodra het AM besmet verklaringsnummer bekend is.
Het aardappelverwerkende bedrijf houdt een administratie bij over de dagelijkse of periodieke afvoer van tarragrond naar dit perceel met vermelding van het AM besmet verklaringsnummer dat de NVWA heeft toegekend.
2. Afzet van tarragrond naar locatie buiten de landbouw.
Een aardappelverwerker kan een overeenkomst aangaan waarbij de tarragrond rechtstreeks en voor definitieve bestemming wordt afgezet naar een locatie die permanent niet in gebruik is voor de landbouw. Dit wordt ten genoegen van de NVWA aangetoond op basis van overeenkomsten en registraties. Het aardappelverwerkende bedrijf houdt een administratie bij van de dagelijkse of periodieke afvoer van de aardappeltarragrond.
3. Behandelen van tarragrond voorafgaand aan afzet in of buiten de landbouw.
Het aardappelcystenaaltje overleeft een langdurige onderwaterzetting niet. Indien een bedrijf werkt met vloeivelden en er sprake is van goede onderwaterzetting, zal de grond daarna vrij zijn van een levende besmetting. De NVWA beoordeelt per situatie een vloeiveld. De NVWA kan vragen om de doding van de cysten te onderbouwen met resultaten van grondonderzoek. De grond kan zowel binnen als buiten de landbouw worden afgezet.
Intermediair
Indien een aardappelverwerker de afvoer of de verwerking van de aardappeltarragrond laat verzorgen door een intermediair (derde partij) draagt de aardappelverwerker verantwoordelijkheid voor de afvoer en de verwerking. De verwerker sluit een overeenkomst met de intermediair. Er is een model van een overeenkomst beschikbaar.
Consequentie geen registratie
Een aardappelverwerker die niet erkend is, mag geen aardappelen verwerken afkomstig van percelen waarop een AM besmet verklaring rust. Enerzijds beperkt dit de afzetmogelijkheden van de teler, anderzijds beperkt het verwerkende bedrijven in belangrijke mate bij de aankoop van partijen aardappelen. Immers veel besmetverklaringen omvatten slechts een gedeelte van een perceel en daarmee in veel gevallen ook een deel van de partij. Dit betekent dat vrijwel altijd geldt dat de gehele partij niet verwerkt mag worden.
Publicatie van het Register van aardappelverwerkende bedrijven
De NVWA publiceert het register van de erkende verwerkers aardappeltarragrond op de pagina 'Erkende verwerkers van aardappeltarragrond'.