Inspectieresultaten alcoholverkoop 2021-2022
Sinds 1 juli 2021 gelden er strengere regels voor de verkoop van alcohol aan consumenten via supermarkten, slijterijen, webshops en andere retailbedrijven. Deze regels staan in de Alcoholwet. De NVWA houdt toezicht op een aantal van die regels. Vanaf juli 2021 tot juli 2022 voerden wij voor het eerst inspecties uit in het kader van de Alcoholwet.
Samenvatting: veel overtredingen in eerste jaar Alcoholwet
We voerden inspecties uit bij 543 verkooppunten van alcoholhoudende dranken. We controleerden op:
- te hoge kortingen (prijsacties)
Alcoholhoudende drank mag met niet meer dan 25% korting worden verkocht. - leeftijdgrens bij verkoop op afstand
Bedrijven mogen alcoholhoudende drank alleen verkopen en leveren aan personen van 18 jaar en ouder. Daarom moeten zij de leeftijd van de koper controleren. Ook als ze verkopen op afstand, bijvoorbeeld via internet. Bedrijven zijn dan verplicht de leeftijd te controleren bij de online aankoop en bij de bezorging. - verkoopbeperkingen voor online slijterijen
Slijterijen mogen alleen drank (met en zonder alcohol) en gerelateerde producten (zoals kurkentrekkers en wijnkoelers) verkopen. Deze regel geldt ook voor online slijterijen.
De meeste overtredingen zagen we bij de leeftijdgrens bij verkoop op afstand. Bijna 3 op de 4 geïnspecteerde verkooppunten voldeden niet aan de eisen. Ook zagen we te hoge kortingen bij onze inspecties. Meer dan 1 op de 4 de geïnspecteerde verkooppunten bood te veel korting aan.
Inspectieresultaten: meeste overtredingen bij leeftijdgrens verkoop op afstand
Sinds juli 2021 houden wij toezicht op de nieuwe regels uit de Alcoholwet. Dit doen we risicogericht: we doen bijvoorbeeld inspecties bij bedrijven waarover meldingen zijn. Daarbij letten we vooral op de regels voor prijsacties en de leeftijdsgrens bij verkoop op afstand. Tijdens een controle bij een online slijterij kijken we ook of deze zich aan de verkoopbeperkingen houdt.
Prijsacties
De focus lag op online inspecties. Hierbij maakten we onder meer gebruik van specifieke software om geautomatiseerd te zoeken naar te hoge kortingen.
Bij 95 van de 344 inspecties troffen we te hoge kortingen aan:
- prijskortingen tussen de 25% en 40% bij twee derde van de overtredingen
- prijskortingen tussen de 40% en 60% bij circa een derde van de overtredingen
- prijskortingen van 60% en hoger bij enkele overtredingen
Dit betekent dat 28% van de geïnspecteerde verkooppunten in overtreding waren.
Leeftijdsgrens bij verkoop op afstand
Wij controleerden of bedrijven een leeftijdsverificatiesysteem (controlesysteem) hebben. Het online verkooppunt moet de koper naar de leeftijd vragen om erachter te komen of de koper 18 jaar of ouder is. Dit kan bijvoorbeeld door de koper de leeftijd aan te laten vinken of de geboortedatum in te laten vullen. Verder is het online verkooppunt verplicht om bij de aankoop te vermelden dat ook bij de bezorging de leeftijd wordt gecontroleerd.
Bij 122 van de 166 inspecties stelden we een overtreding vast: 106 keer zaten er tekortkomingen in het controlesysteem, 16 keer ontbrak het controlesysteem helemaal. Dit betekent dat 73% van de geïnspecteerde verkooppunten in overtreding waren.
Sinds het tweede kwartaal van 2022 vragen we online verkooppunten ook om het document waarin hun werkwijze staat beschreven. Daarmee controleren we wat deze verkopers doen om ervoor te zorgen dat alcohol alleen wordt verkocht en geleverd aan personen van 18 jaar en ouder. Hier komt nog een rapportage over.
Maatregelen: schriftelijke waarschuwingen en boetes
De bedrijven die in overtreding waren, kregen een schriftelijke waarschuwing of een boete.
Prijsacties
Van de 95 bedrijven die te hoge kortingen aanboden, kregen 92 een boete, en 3 een schriftelijke waarschuwing.
De boete bedraagt per overtreding minimaal € 1.360 of € 2.720 (afhankelijk van het aantal werknemers). Bij recidive (herhaalde overtredingen) kan het boetebedrag oplopen tot het dubbele.
Leeftijdsgrens bij verkoop op afstand
De 106 bedrijven met tekortkomingen in het controlesysteem kregen een schriftelijke waarschuwing. De 16 bedrijven zonder controlesysteem kregen een boete.
De boete bedraagt minimaal € 1.360 of € 2.720 (afhankelijk van het aantal werknemers). Bij recidive (herhaalde overtredingen) kan het boetebedrag oplopen tot het dubbele.
Tabel 1: inspecties “prijsacties” en maatregelen
| Winkel | Aantal | MTR (maatregelen: schriftelijke waarschuwingen en boetes) | % MTR |
|---|---|---|---|
| Levensmiddelenwinkels | 57 | 19 | 33% |
| Ketensupermarkt | 49 | 15 | 31% |
| Supermarkt overig | 8 | 4 | 50% |
| Drankhandels: verkooppunten die alleen of in overwegende mate alcoholhoudende drank verkopen | 228 | 73 | 32% |
| Slijterij | 38 | 10 | 26% |
| Wijnhandel | 90 | 27 | 30% |
| Bierhandel | 41 | 15 | 37% |
| Drankenhandel divers | 59 | 21 | 36% |
| Overige | 59 | 3 | 5% |
| Totaal | 344 | 95 | 28% |
Tabel 2: inspecties “leeftijdgrens bij verkoop op afstand” en maatregelen
| Winkel | Aantal | MTR (maatregelen: schriftelijke waarschuwingen en boetes) | % MTR |
|---|---|---|---|
| Levensmiddelenwinkels | 26 | 15 | 58% |
| Ketensupermarkt | 17 | 9 | 53% |
| Supermarkt overig | 9 | 6 | 67% |
| Drankhandels: verkooppunten die alleen of in overwegende mate alcoholhoudende drank verkopen | 119 | 92 | 77% |
| Slijterij | 42 | 29 | 69% |
| Wijnhandel | 39 | 33 | 85% |
| Bierhandel | 28 | 21 | 75% |
| Drankenhandel divers | 10 | 9 | 90% |
| Overige | 21 | 15 | 71% |
| Totaal | 166 | 122 | 73% |
Verkoopbeperkingen voor online slijterijen
Bij 33 online slijterijen vond een aanvullende inspectie plaats. Wij controleerden of zij zich aan de verkoopbeperkingen hielden. Bij 5 online slijterijen bleek dit niet het geval: naast drank en gerelateerde producten verkochten ze nog andere producten of diensten. Deze bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing.
12 online slijterijen bleken helemaal geen vergunning te hebben. Omdat wij hier zelf niet op handhaven, hebben we dit doorgegeven aan de betreffende gemeentes.
Vervolgaanpak: vaker controleren bij bedrijven die populair zijn bij jongeren én in winkels
In 2022 willen we extra toezicht houden op verkooppunten die populair zijn bij jongeren, zoals bierkoeriers. Daarbij letten we vooral op de leeftijdsgrens bij verkoop op afstand, maar ook op hoge kortingen.
Daarnaast gaan wij door met risicogerichte inspecties bij de verschillende verkooppunten voor alcohol. We gaan vaker in fysieke winkels controleren op kortingen. Ook voeren we her-inspecties uit bij bedrijven die een overtreding hebben begaan.