Advies van BuRO over de driehoeksmossel als biologisch filter

Mosselen als natuurlijke waterfilters

In Nederland komen twee zoetwatermossels voor die water filteren: de driehoeksmossel en de quaggamossel. Het zijn exoten, en ze leven in veel grote, permanente wateren, zoals de  (boezem)kanalen in West-Nederland, de grote rivieren en het IJsselmeer.

Beide exoten filteren (blauw)algen uit het water maar ook pathogenen en (verontreinigd) zwevend stof.

Deze waterfiltering leidt tot helderder water, waardoor inheemse onderwaterplanten zich kunnen herstellen. De keerzijde is dat dit ook kan leiden tot dominantie van (ongewenste) invasieve waterplantsoorten, zoals kleine waterpest en waterwaaier. Exoten mogen niet worden uitgezet in de Nederlandse natuur. Maar vanwege hun eigenschappen om water te filteren, dienen waterbeheerders soms ontheffingsaanvragen in bij RVO.nl [CG1] om de driehoeksmossel en de quaggamossel toch uit te zetten.

Bureau risicobeoordeling & Onderzoeksprogrammering heeft op verzoek van de RVO.nl al eerder onderzoek gedaan naar de balans tussen mogelijke voor- en nadelen van de quaggamossels. Recent heeft RVO.nl een vergelijkbaar verzoek voor de driehoeksmossel gedaan. BuRO adviseert voor beide mosselsoorten dezelfde beoordelingscriteria te gebruiken bij ontheffingsaanvragen.

Dat betekent o.a. dat gekeken moet worden naar de natuurdoelstelling van het desbetreffende water en naar de mogelijke (negatieve) effecten op beschermde inheemse soorten als de mossels worden uitgezet.