Visgebieden met vangstbeperkingen in Nederland

Voor enkele gebieden in de Nederlandse kustwateren en op de Noordzee gelden extra beperkende maatregelen voor de visserij. Sommige gebieden zijn geheel of in periodes gesloten voor de visserij. Voor andere gebieden gelden beperkingen, zoals een limiet op het motorvermogen. Op deze pagina beschrijven we 2 soorten gebieden waar beperkende maatregelen gelden:

  1. Gebieden met technische maatregelen, vanuit de Verordening (EU) 2019/1241.
  2. Natura 2000-gebieden die zijn aangewezen onder de vogelrichtlijn en/of de habitatrichtlijn van de EU.

Wij controleren of de vissersvaartuigen die in deze gebieden vissen over de juiste vergunningen beschikken en of ze niet vissen in daarvoor gesloten gebieden.

Technische maatregelen

plaatje van Nederland
Beeld: ©NVWA / EZ

figuur 1

In Verordening (EU) 2019/1241 zijn gebieden aangewezen ter bescherming van bijvoorbeeld kwetsbare habitats of van scholen jonge of paaiende vis. In bijlage II van deze verordening worden een aantal gebieden genoemd en welke sluitingen of beperkingen daar gelden.

Op de Noordzee is vooral een gebied dat is gesloten voor bepaalde typen visserij om jonge schol te beschermen van belang. Dit gebied loopt van de 12-mijlszone vanaf 51⁰ 00' tot aan 53⁰ 00' Noorderbreedte, waar het overgaat in de zogenaamde Scholbox en aan de noordkant hiervan weer overgaat in de 12-mijlszone tot aan de vuurtoren van Hirtshals (Noorwegen). In figuur 1 staat de Scholbox aangegeven met groen.

In dit gebied geldt dat alle vaartuigen met een lengte van meer dan 8 meter geen bodemtrawls, boomkorren, Deense zegens of soortgelijke gesleept vistuig mogen gebruiken. Op dit verbod gelden echter meerdere uitzonderingen. Een voorbeeld hiervan zijn vaartuigen die een motorvermogen hebben van minder dan 221 Kilowatt die met boomkorren vissen. Dit is onder voorwaarde dat de totale boomlengte niet meer dan 9 meter is, tenzij met een maaswijdte tussen 16 en 31 millimeter wordt gevist (voor garnalenvisserij). Hiervoor is wel een vismachtiging nodig.

In de gehele 12-mijlszone van Nederland geldt, op basis van EU-regelgeving, dat de toegang voor visserijactiviteiten door vaartuigen uit andere lidstaten beperkt is. Zo mogen Duitse vissersvaartuigen bijvoorbeeld in de Nederlandse zone van 3 tot 12 zeemijl uit de kust wel op kabeljauw en garnalen vissen, en Belgische vissersvaartuigen op alle soorten. Daarnaast mogen Belgische vissersvaartuigen op basis van het Benelux-verdrag in de Nederlandse zone vanaf de basislijn tot 3 zeemijl uit de kust vissen op alle soorten.

plaatje van nederlandse kust
Beeld: ©EZ
figuur 2 Uitdraai van het Vessel Monitoring System waarin de 12-, 6- en 3-mijlszones van Nederland staan aangegeven.

Wetgeving visgebieden met vangstbeperkingen

Natura 2000-gebieden

Natura 2000-gebieden vallen onder de vogelrichtlijn en onder de habitatrichtlijn van de EU. In deze richtlijnen staat dat lidstaten moeten zorgen dat de biodiversiteit in aangewezen gebieden wordt gewaarborgd. In Nederland wordt een Natura 2000-gebied aangewezen via een aanwijzingsbesluit. In zo'n besluit staat:

  • Wat de exacte begrenzingen van het gebied zijn.
  • Welke habitattypen, plant- en diersoorten en hun leefgebieden beschermd worden.
  • Welke doelen gerealiseerd moeten worden op het gebied van behoud, verbetering en uitbreiding van de biodiversiteit.

Beheerplan

Binnen 3 jaar na de aanwijzing van een gebied, wordt een beheerplan opgesteld. Hierin staat wat er moet gebeuren om de natuurdoelen voor dat gebied te halen en wie dat gaat doen. Ook wordt hierin aangegeven welke activiteiten zonder vergunning in een gebied mogen plaatsvinden. Visserij mag vaak alleen met een vergunning. Wij controleren of een vissersvaartuig dat actief is in een Natura 2000-gebied de juiste vergunningen bezit.

Voor de NVWA en de visserij zijn de volgende Natura 2000-gebieden in zoute wateren van belang:

  • de Waddenzee
  • Noordzeekustzone
  • de Vlakte van de Raan
  • de Voordelta en
  • de Wester- en Oosterschelde

In figuur 3 zijn alle Natura 2000-gebieden van Nederland aangegeven.

Natura 2000-gebieden in Nederland (2015)
Beeld: ©EZ
figuur 3

De Doggersbank, Klaverbank en het Friese Front zijn inmiddels ook aangewezen als Natura 2000-gebieden. De beheerplannen zijn hiervoor nog niet voltooid, daarom gelden hier nog geen sluitingen en/of beperkingen.

Vergunning vanuit de wet Natuurbescherming

Voor een aantal typen visserij, waaronder sleepnetvisserij en niet-handmatige schaal- en schelpdiervisserij, is een vergunning op basis van de Wet natuurbescherming (Wnb-wetvergunning) nodig om in deze gebieden te mogen vissen. In deze vergunning staan voorschriften waaraan het vissersvaartuig moet voldoen om in dit gebied te mogen vissen. Een operationele black box en het gebruik van een zeeflap zijn voorbeelden van zulke voorschriften als er gericht op garnalen gevist wordt. Hierbij geldt een uitzondering voor de Waddenzee. Hier mag van juni tot en met augustus gebruik worden gemaakt van een zogenaamde brievenbus.

Toegangsbeperkende besluiten

Ook kunnen er in Natura-2000 gebieden verdere toegangsbeperkende maatregelen gelden, een voorbeeld hiervan is het Natura-2000 gebied, de Noordzeekustzone. Hiervoor is een Toegangsbeperkend Besluit Noordzeekustzone zones I tot en met III beschikbaar. In dit besluit staat dat de hierin genoemde Zone I-gebieden gesloten zijn voor alle vormen van visserij en zijn in Zone II- en Zone III-gebieden een aantal vormen van visserij in bepaalde gebieden toegestaan, mits er een vergunning aan boord is.