Internationale vangstgebieden vis
De voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) heeft alle oceanen en zeeën vrij algemeen verdeeld in genummerde visgebieden (afbeelding 1).
De Internationale Raad voor het Onderzoek van de Zee en de Gemeenschap (ICES) verdeelt de viswateren op een meer specifieke manier. In afbeelding 2 zien we FAO-gebied 27, waarbinnen ICES subsectoren heeft benoemd. De EU hanteert de visserijgebieden van ICES voor het verzamelen van vangstgegevens, bepalen van quota en voor de wet- en regelgeving voor specifieke gebieden. In sector 4 is de Nederlandse demersale vloot van oudsher het meest actief. Hier heeft Nederland ook haar grootste deel van de (demersale) quota toegewezen gekregen. Een andere belangrijke sector voor de demersale visserij is het Kanaal (7.d), waar de flyshoot-vloot actief is. De pelagische vloot is actief in andere vangstgebieden, vaak verder verwijderd van de Nederlandse kust.
Wet- en regelgeving internationale vangstgebieden
De ICES-deelgebieden en -sectoren voor het noordoostelijke gedeelte van de Atlantische Oceaan zijn vastgelegd in Verordening (EG) nr. 218/2009. De gebiedsverdeling wordt gebruikt om vangstmogelijkheden toe te wijzen en vangstgegevens te verzamelen. De vangstmogelijkheden worden jaarlijks vastgelegd in de Verordening Vangstmogelijkheden (VO (EU) nr. 2020/123).
De EU stelt per gebied, voor bepaalde soorten, een Total Allowable Catch (TAC) vast. Deze wordt opgedeeld in een quotum per betrokken lidstaat. Soms strekt een visbestand zich uit over meerdere deelgebieden. Hier wordt bij de toewijzing van quota rekening mee gehouden. Met behulp van de gebiedsverdeling kunnen visbestanden op een relatief zorgvuldige en betrouwbare manier beheerd worden. Ook kunnen zo specifieke problemen in deelgebieden worden aangepakt. Maatregelen zoals de minimum maaswijdte en de minimum vangstmaten kunnen toegespitst worden per gebied. Daardoor zullen deze maatregelen in principe eerder het gewenste effect hebben.
Nederlandse vangst en handhaving
Demersaal
Het grootste deel van de vangst van de demersale vloot komt uit de Noordzee, vooral in ICES-gebieden 4 (a, b en c) en 7.d. Wij brengen de vangstgegevens van de Nederlandse vloot in de verschillende gebieden in kaart. Dit laat zien hoeveel van welke soorten er wordt gevangen in een gebied. Zo kunnen we de voorkeuren van de Nederlandse vloot in kaart brengen. Ook zien we zo veranderingen of patronen in de verschillende gebieden, door de top 5 meest gevangen soorten van de meeste beviste gebieden te visualiseren.
Meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 4.b van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| Vangst (in miljoenen kg) | tong | schol | tarbot | schar | langoustine |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 7,44 | 23,31 | 0,88 | 1,08 | 1,43 |
| 2017 | 1,75 | 20,08 | 1,05 | 0,91 | 1,42 |
| 2018 | 1,47 | 14,13 | 0,98 | 1,08 | 0,82 |
| 2019 | 1,2 | 13,07 | 1,17 | 1,31 | 1,35 |
| 2020 | 2,01 | 11,87 | 1,28 | 1,06 | 0,89 |
De Nederlandse demersale visserij is het meest actief in sector 4.b. van gebied 27. De meest gevangen soort in dit gebied is schol, maar de hoeveelheid gevangen schol neemt de laatste jaren gestaag af.
Meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 4.c van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 4.c. van gebied 27 (in levende mln. kg) | Tong | Schol | Rode poon | Bot | Schar |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 7,44 | 8,42 | 1,91 | 1,25 | 1,54 |
| 2017 | 7,45 | 7,45 | 1,42 | 0,92 | 0,80 |
| 2018 | 6,98 | 6,78 | 1,23 | 1,11 | 0,89 |
| 2019 | 5,70 | 5,11 | 0,87 | 1,17 | 0,83 |
| 2020 | 4,70 | 4,29 | 1,14 | 1,28 | 0,89 |
Sector 4.c van gebied 27 is de op een na meest beviste zone door de Nederlandse demersale vloot. De verdeling van de vangsten is anders dan die van sector 4.b.: er wordt namelijk een stuk meer tong gevangen. In dit gebied wordt gericht gevist op tong.
Meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 7.d. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 7.d. van gebied 27 (in levende tonnen kg) | Gewone pijlinktvis | Mul | Rode poon | Wijting | Makreel |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 617 | 817 | 696 | 541 | 162 |
| 2017 | 962 | 509 | 851 | 578 | 221 |
| 2018 | 911 | 541 | 546 | 460 | 296 |
| 2019 | 861 | 1110 | 469 | 597 | 296 |
| 2020 | 527 | 922 | 392 | 324 | 390 |
In sector 7.d. wordt een stuk minder gevangen dan in de sectoren 4.b. en 4.c. Ook worden hier andere vissoorten gevangen en hebben ze een evenredige verdeling. Dit wijst erop dat er hier vooral gevist wordt met de Deense zegen (flyshoot).
Meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 4.a. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse demersale vloot in sector 4.a. van gebied 27 (in levende tonnen kg) | Schol | Kabeljauw | Schelvis | Koolvis | Europese Heek | Zeeduivel |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 262 | 12 | 2 | 1 | 2 | 21 |
| 2017 | 1042 | 8 | 5 | 2 | 1 | 28 |
| 2018 | 1760 | 121 | 46 | 72 | 36 | 67 |
| 2019 | 1196 | 311 | 129 | 88 | 64 | 67 |
| 2020 | 838 | 347 | 127 | 139 | 140 | 39 |
In sector 4.a. is in totaal veel minder vis gevangen dan in andere sectoren. Toch is de vangst per jaar sterk gestegen, vooral die van de schol. Dit komt omdat de Nederlandse vloot zich steeds noordelijker op de Noordzee bevindt.
Wat betekent dit voor onze handhaving?
In een studie van Climate change and European aquatic RESources (CERES) naar platvis in de Noordzee worden verschillende ontwikkelingen besproken. Het gaat bijvoorbeeld over het effect van economische en sociale veranderingen op de visserij. Hiernaast gaat de studie uitgebreid in op het effect van temperatuurstijging in de Noordzee door klimaatverandering.
Migratie door temperatuurverandering
Men gebruikt modellen om voorspellingen te doen over de ruimtelijke verdeling van schol en tong in de Noordzee. De studie laat zien dat jonge schol binnenkort misschien zal verdwijnen uit de zuidelijke delen van de Noordzee. Als gevolg van het stijgen van de bodemtemperatuur kan migratie plaatsvinden naar de meer noordelijke delen van de Noordzee. Waarschijnlijk zullen ook andere vissoorten migreren en zal de ruimtelijke verdeling van vissoorten in de Noordzee veranderen. Dit zal ongetwijfeld leiden tot gedragsverandering bij vissers, en dit zal ook impact hebben op ons toezicht.
Deze trend die uit de studie van CERES naar voren komt, blijkt ook uit de vangstgegevens per gebied. In de zuidelijke sectoren van de Noordzee (4.b. en 4.c.) vangt de Nederlandse vloot nog altijd de meeste tong en schol. Toch is er in de vangstgegevens van deze sectoren een daling in scholvangsten te zien. In het noordelijkste gebied van de Noordzee (4.a.) wordt steeds meer schol gevangen, ondanks dat dit een minder populair visgebied is vanwege de lange stoomtijd en hoge brandstofkosten. Dit zou de volgende gevolgen kunnen hebben op ons toezicht:
- De plekken waar de Nederlandse demersale vloot actief is, wordt wijder verspreid. In een groter gebied is het moeilijker om effectief toezicht te houden. We zullen dus meer moeten samenwerken met andere EU-landen (zoals Denemarken) om toezicht te houden op zee.
- Doordat vissers verder van de Nederlandse kust vissen, landen ze minder vaak aan in Nederlandse havens. Aanlandingscontroles worden dan gedaan door andere EU-lidstaten en ons toezicht begint pas als de visserijproducten worden verkocht op de visafslag (ervan uitgaande dat ze nog wel in Nederland worden verkocht).
- Langere reistijd zorgt voor meer risico's op voedselveiligheid en fraudegevoeligheid.
Pelagisch
Ook de Nederlandse pelagische vloot vangt voornamelijk in de Noordzee (ICES gebieden 4.a. en 4.b.) en het Engelse kanaal (ICES gebied 7.d). Verder is de vloot actief in de Ierse Zee (ICES gebieden 7.k.2, 7.c.2) en dicht bij de kust van Schotland (ICES gebied 6.a).
Door de vangstgegevens in kaart te brengen, krijgen we een beter beeld van hoeveel er gevangen wordt, wat voor soorten er gevangen worden en op welke plekken er het meest gevangen wordt.
Het is belangrijk om hierbij te zeggen dat de grote Nederlandse pelagische visserijbedrijven niet alleen onder Nederlandse vlag varen. Een groot deel van hun vangsten wordt met de inzet van buitenlandse schepen (Duits, Pools en Engels) binnengehaald.
De vangstgegevens van buitenlandse schepen met een Nederlandse eigenaar maken geen onderdeel uit van de onderstaande vangstgegevens.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 4.a. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| | Haring | Makreel | Koolvis | Atlantische Horsmakreel | Wijting |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 66,5 | 10,6 | 0,1 | 0,1 | 0 |
| 2017 | 55,2 | 15,8 | 0,1 | 0 | 0,1 |
| 2018 | 55,2 | 12,7 | 0 | 0 | 0 |
| 2019 | 43,3 | 8,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
| 2020 | 49,8 | 17,3 | 0 | 0 | 0,1 |
Sector 27.4.b ligt naast het hiervoor besproken vangstgebied, en ook hier wordt vooral haring gevangen. De haringvangsten zijn vrij stabiel, met een uitschieter in 2018.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 4.a. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 4.a. van gebied 27 (in levende miljoenen kg) | Haring | Makreel |
|---|---|---|
| 2016 | 66,5 | 10,6 |
| 2017 | 55,2 | 15,8 |
| 2018 | 55,2 | 12,7 |
| 2019 | 43,3 | 8,1 |
| 2020 | 49,8 | 17,3 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 4.b. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| | Haring | Sprot | Makreel |
|---|---|---|---|
| 2016 | 17,5 | 1 | 0,2 |
| 2017 | 15,5 | 1,6 | 0,3 |
| 2018 | 33,9 | 1,5 | 0,3 |
| 2019 | 20,5 | 0 | 0,1 |
| 2020 | 8,7 | 0,5 | 0,1 |
Sector 27.4.b ligt naast het hiervoor besproken vangstgebied, en ook hier wordt vooral haring gevangen. De haringvangsten zijn vrij stabiel, met een uitschieter in 2018.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 7.d. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| | Haring | Atlantische horsmakreel | Makreel | Europese Sardine | Zeekarper |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 14,6 | 3,3 | 0,6 | 0,5 | 0 |
| 2017 | 12,9 | 4,4 | 0,4 | 0,1 | 0,1 |
| 2018 | 19,4 | 4,9 | 0,3 | 0,7 | 0 |
| 2019 | 14,2 | 1,8 | 0,1 | 0,1 | 0 |
| 2020 | 14,3 | 4,3 | 0,2 | 0,1 | 0,1 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 7.d. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| | Haring | Atlantische horsmakreel |
|---|---|---|
| 2016 | 14,6 | 3,3 |
| 2017 | 12,9 | 4,4 |
| 2018 | 19,4 | 4,9 |
| 2019 | 14,2 | 1,8 |
| 2020 | 14,3 | 4,3 |
Ook in vangstgebied 27.7.d vangt de Nederlandse pelagische vloot voornamelijk haring, en ook in dit vangstgebied is er een uitschieter geweest in 2018.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 6.a.n. van gebied 27 (in levende miljoenen kg)
| | Blauwe wijting | Makreel | Grote Zilversmelt | Atlantische horsmakreel |
|---|---|---|---|---|
| 2016 | 27,9 | 12,8 | 2,4 | 5,2 |
| 2017 | 28,7 | 15,3 | 3,4 | 2,4 |
| 2018 | 55,7 | 9,8 | 2,7 | 1,6 |
| 2019 | 40,1 | 5,4 | 5,7 | 1,1 |
| 2020 | 28,9 | 4,5 | 2,9 | 0,6 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 6.a.s. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Atlantische horsmakreel | Makreel | Evervis | Schelvis | Wijting |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 3.828 | 676 | 38 | 20 | 18 |
| 2017 | 3.137 | 1.797 | 27 | 25 | 3 |
| 2018 | 10.215 | 1.054 | 78 | 13 | 4 |
| 2019 | 13.110 | 3.363 | 73 | 53 | 22 |
| 2020 | 4.576 | 2.157 | 102 | 23 | 14 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 6.a.s. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Atlantische horsmakreel | Makreel |
|---|---|---|
| 2016 | 3828 | 676 |
| 2017 | 3137 | 1797 |
| 2018 | 10215 | 1054 |
| 2019 | 13110 | 3363 |
| 2020 | 4576 | 2157 |
Sector 27.6.a.s. ligt ook dicht bij de Schotse kust. Hier wordt voornamelijk Atlantische horsmakreel gevangen. De vangst nam in 2018 en 2019 behoorlijk toe.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 7.c.2. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Blauwe wijting | Atlantische horsmakreel | Makreel | Europese heek | Gewone pijlinktvis |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 5.515 | 2.223 | 1 | 2 | 0 |
| 2017 | 33.658 | 389 | 5 | 1 | 0 |
| 2018 | 29.747 | 7 | 5 | 1 | 0 |
| 2019 | 15.683 | 7 | 65 | 0 | 0 |
| 2020 | 17.796 | 0 | 9 | 0 | 0 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 7.k.2. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Blauwe wijting (WHB) |
|---|---|
| 2016 | 8.066 |
| 2017 | 0 |
| 2018 | 7.416 |
| 2019 | 3.125 |
| 2020 | 8.504 |
De sectoren 27.7.c.2. en 27.7.k.2. liggen dicht bij de Ierse kust. Hier wordt voornamelijk blauwe wijting gevangen. In 2017 werd er bijna niets gevangen in 7.k.2. en extra veel in 7.c.2.
De gebieden die we net behandeld hebben, liggen allemaal deels in de territoriale wateren van het Verenigd Koninkrijk (VK). We kunnen op dit detailniveau weinig zeggen over visserij in territoriale wateren van het VK.
Gebieden onder regionale organisaties voor visserijbeheer
Sommige vangstgebieden vallen niet direct onder het beheer van de EU, maar onder regionale organisaties zoals de North-East Atlantic Fisheries Commission (NEAFC). Dit zijn organisaties die zorgen dat verschillende landen samenwerken en samen internationale wateren beheren.
De NEAFC bepaalt onder andere de technische maatregelen voor het beheer van de visserij en de Total Allowable Catch (TAC) die de EU krijgt. De gebieden onder hun beheer waar de Nederlandse vloot het meest vist, zijn de ICES sectoren 2.a. en 2.b. van gebied 27.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 2.a.1. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Haring | Makreel | Blauwe Wijting | Diepzee baars | Kleine roodbaars |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 1.827 | 1.210 | 708 | 0 | 0 |
| 2017 | 5.545 | 4.882 | 419 | 0 | 0 |
| 2018 | 2.467 | 1.159 | 1.642 | 374 | 1 |
| 2019 | 4.459 | 12 | 557 | 243 | 1 |
| 2020 | 1.562 | 1 | 73 | 1.366 | 0 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 2.a.1. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Haring | Makreel | Blauwe wijting | Diepzeebaars |
|---|---|---|---|---|
| 2016 | 1827 | 1210 | 708 | 0 |
| 2017 | 5545 | 4882 | 419 | 0 |
| 2018 | 2467 | 1159 | 1642 | 374 |
| 2019 | 4459 | 12 | 557 | 243 |
| 2020 | 1562 | 1 | 73 | 1366 |
Dit gebied ligt bij de Noorse kust. De vangst in dit gebied is divers. Dit in tegenstelling tot de eerder genoemde gebieden, waar de vangst van een bepaalde vissoort er bovenuit steekt.
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 2.a.2. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Makreel | Blauwe wijting | Kleine roodbaars | Haring | Diepzeebaars |
|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 840 | 306 | 1.552 | 25 | 1 |
| 2016 | 6.761 | 2.091 | 2.223 | 2 | 0 |
| 2017 | 2.702 | 1.546 | 389 | 1 | 0 |
| 2018 | 1.431 | 5.027 | 7 | 1 | 1 |
| 2019 | 0 | 55 | 7 | 0 | 0 |
| 2020 | 0 | 36 | 0 | 3.398 | 0 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 2.a.2. van gebied 27 (in levende tonnen kg)
| | Makreel | Blauwe wijting | Kleine roodbaars | Haring |
|---|---|---|---|---|
| 2015 | 840 | 306 | 1552 | 25 |
| 2016 | 6761 | 2091 | 2223 | 2 |
| 2017 | 2702 | 1546 | 389 | 1 |
| 2018 | 1431 | 5027 | 7 | 1 |
| 2019 | 0 | 55 | 7 | 0 |
| 2020 | 0 | 36 | 0 | 3398 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 1.3.1 voor de kust van Marokko van gebied 34 (in levende tonnen kg)
| | Europese sardine | Spaanse makreel | Atlantische horsmakreel | Bonito | Gouden sardinella |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 13.347 | 2.571 | 748 | 29 | 3 |
| 2017 | 17.856 | 1.172 | 283 | 16 | 367 |
| 2018 | 3.167 | 89 | 9 | 73 | 0 |
| 2019 | 9.113 | 87 | 201 | 9 | 0 |
| 2020 | 21.148 | 284 | 1.184 | 72 | 0 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 34.1.3.2. voor de kust van Mauritanië (in levende tonnen kg)
| | Europese sardine | Spaanse makreel | Atlantische horsmakreel | Gouden sardinella | Bonito |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | 16.361 | 2.091 | 1.864 | 664 | 96 |
| 2017 | 9.125 | 2.033 | 1.411 | 146 | 60 |
| 2018 | 11.945 | 1.292 | 270 | 1.446 | 37 |
| 2019 | 5.880 | 1.797 | 264 | 0 | 18 |
| 2020 | 932 | 0 | 401 | 0 | 2 |
De meest gevangen vissoorten door de Nederlandse pelagische vloot in sector 34.1.3.2. voor de kust van Mauritanië (in levende tonnen kg)
| | Europese sardine | Spaanse makreel |
|---|---|---|
| 2016 | 16361 | 2091 |
| 2017 | 9125 | 2033 |
| 2018 | 11945 | 1292 |
| 2019 | 5880 | 1797 |
| 2020 | 932 | 0 |
Sector 34.1.3.2. ligt in Noord Afrikaanse wateren. De EU heeft overeenkomsten met Afrikaanse landen. Hier wordt door de Nederlandse pelagische visserij voornamelijk Europese sardine gevangen. Afhankelijk van de afspraken die de EU met deze landen heeft gemaakt over de vangsten, kan de vangst in deze gebieden per jaar veel verschillen.
Wat betekent dit voor onze handhaving?
De pelagische visserij op zee wordt door ons alleen gecontroleerd in projectverband. De gegevens laten duidelijke patronen zien per vangstgebied. De meeste vangstgebieden hebben een doelsoort waarop gevist wordt, omdat de pelagische vloot seizoensgebonden vist. De Nederlandse pelagische vloot vist vaak op een doelsoort en welke dat is, hangt af van het seizoen.
Aan de hand hiervan weten wij ook waar de vaartuigen van de pelagische vloot naartoe gaan. Als het haringseizoen is, is de vloot waarschijnlijk actief in de Noordzee en wanneer ze op blauwe wijting vissen, is deze waarschijnlijk dicht bij de Schotse kust actief.
Aan de hand daarvan is het mogelijk om de vangstgegevens van pelagische vaartuigen met elkaar te vergelijken en hiervan een risicoanalyse te maken. Op basis daarvan kunnen wij ons toezicht op zee en aan land aanpassen.