Aquacultuur: kerndata over productiebedrijven in Nederland
Op deze pagina vindt u gegevens over aquacultuurproductiebedrijven. Dit zijn bedrijven waar men waterdieren zoals vissen, schaaldieren en schelpdieren kweekt. Bedrijven hebben hiervoor een registratie of vergunning nodig. We beschrijven eerst wat deze bedrijven doen. Daarna krijgt u een overzicht van de wet- en regelgeving voor aquacultuur. Tot slot krijgt u het aantal aquacultuurbedrijven dat geregistreerd staat.
Aquacultuurproductiebedrijven
Wij houden toezicht op verschillende typen aquacultuurproductiebedrijven. Elk type houdt en/of produceert veelal een andere diersoort en verhandelt deze ook anders. De meeste bedrijven vallen onder de volgende typen aquacultuurbedrijven:
- Tweekleppige weekdieren-bedrijven: verzendingscentra, zuiveringscentra of soortgelijke bedrijven binnen een kweekgebied voor weekdieren. Tweekleppige weekdieren zijn schelpdieren waarvan de schelp open en dicht klapt, zoals mantels, mosselen en oesters.
- Viskwekerijen: gebouwen, gesloten ruimtes of installaties van een aquacultuurproductiebedrijf waar vissen worden gekweekt om te verkopen. De uitzondering hierop zijn bedrijven waar wilde waterdieren worden verzameld in afwachting van slacht voor menselijke consumptie zonder te worden gevoerd.
- Put-en-take-bedrijven: Bedrijven met vijvers of andere voorzieningen waar de vispopulatie alleen voor de recreatievisserij in stand wordt gehouden door het toevoegen van aquacultuurdieren.
Wetgeving aquacultuurbedrijven
Een ondernemer die handelt in aquacultuurdieren en producten daarvan, moet zich houden aan de Richtlijn voor veterinair-rechtelijke voorschriften voor aquacultuurdieren (Verordening (EG) nr. 2006/88) en de Regeling aquacultuur. De Regeling aquacultuur stelt regels voor de handel in aquacultuurdieren en -producten. Het gaat hier ook om het importeren van deze dieren en producten uit EU-landen.
Richtlijn voor het houden van aquacultuurdieren
Met deze richtlijn zijn vergunningen verplicht voor aquacultuurproductiebedrijven en aquacultuurverwerkingsbedrijven met het oog op ziektebestrijding. Het gaat hier vooral om registratieverplichting (om producten op te sporen/terug te vinden), goede hygiënische methodes en een programma voor de bewaking van diergezondheid. Ook moeten de bedrijven een systeem hebben waarmee ze kunnen aantonen dat zij aan de voorschriften voldoen.
Voor put-and-take-bedrijven (met vijvers waarin forellen of vissen van andere soorten zijn uitgezet voor de recreatievisserij) is deze vergunning niet nodig. Wel moeten put and take-bedrijven zich bij ons laten registreren.
Ook moeten EU-lidstaten een openbaar register bijhouden met daarin alle aquacultuurproductiebedrijven en -verwerkingsbedrijven. Voor vervoerders van aquacultuurdieren gelden er onder andere voorschriften voor het bijhouden van gegevens van bedrijven die worden bezocht.
De regeling geldt niet voor:
- waterdieren die voor sierdoeleinden zijn gekweekt, in niet-commerciële aquaria.
- uit het wild verzamelde of gevangen waterdieren die rechtstreeks voor de voedselketen bestemd zijn. Het gaat bijvoorbeeld om de visserij.
- waterdieren die zijn gevangen voor de productie van vismeel, visvoer, visolie en soortgelijke producten.
Richtlijn voor verkoop en invoer van aquacultuurdieren
Verordening (EG) nr. 1251/2008, beschrijft de voorwaarden en certificeringsvoorschriften voor het verkopen en de invoer van aquacultuurdieren en -producten. Daarnaast staat in deze verordening een lijst met soorten die een bepaalde ziekte kunnen overbrengen zonder zelf daarvan ziek te worden. Deze soorten zijn vectoren voor de betreffende ziekte. Ook staan in deze verordening de modellen van gezondheidscertificaten voor toepassing bij verkoop.
Aantal bedrijven in de aquacultuur
| Verdeling aantal aquacultuurproductie bedrijven van 2016 - 2020 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|
| Bedrijven tweekleppige weekdieren | 119 | 119 | 119 | 119 | 120 |
| Bedrijven viskweek | 55 | 54 | 51 | 51 | 52 |
Het aantal aquacultuurbedrijven is van 2016 tot en met 2020 stabiel gebleven, met circa 119 bedrijven met tweekleppige weekdieren en tussen de 51 en 58 viskweekbedrijven.
Aantal geregistreerde aquacultuur bedrijven in 2019 (per type kweekvis)
| | 2019 |
|---|---|
| Paling | 15 |
| Regenboogforel, beekforel, steur, karper en baars | 11 |
| Regenboogforel | 8 |
| Afrikaanse meerval | 7 |
| Steur | 3 |
| Claresse | 2 |
| Snoekbaars | 2 |
| Stekelrog, kathaai en hondshaai | 2 |
| Yellow kingtail fish | 2 |
| Afrikaanse meerval, claresse | 1 |
| Koi karper | 1 |
| Kwi-Kwi | 1 |
| King Prawn | 1 |
| Regenboogforel, atlantische zalm, donausteur en sterlet | 1 |
| Regenboogforel, steur | 1 |
| Snoekbaars, stuer, regenboogforel, karper, goudvis en afrikaanse meerval | 1 |
| Tarbot | 1 |
| Tilapia | 1 |
| Yellow kingtail fish, tarbot en tong | 1 |
Van de actieve viskweekbedrijven kweekt het grootste deel paling, gevolgd door regenboogforel en meerval. Het grootste deel is paling, omdat glasaal wordt gekocht, opgekweekt en wordt vrijgelaten om de palingstand in Nederland te bevorderen. Ook zijn er kwekerijbedrijven met vissoorten die populair zijn bij sportvissers en/of Put-en-Take-bedrijven. Uiteraard zijn er ook kwekerijbedrijven die vis produceren voor menselijke consumptie.
Put-en-Takebedrijven
Zoals eerder besproken hebben Put-en-Take-bedrijven geen registratieplicht, maar een meldplicht. Er staat een lijst van Put-en-Take-bedrijven die zich hebben aangemeld op onze website. Deze lijst wordt elk jaar vernieuwd.