Advies van BURO over het transport van vleesvarkens en vleeskuikens bij (extreem) hoge temperaturen

Nationaal Plan veetransport

Verschillende sectoren uit het bedrijfsleven en de overheid hebben samen afspraken gemaakt en vastgelegd in het Nationaal Plan rondom het vervoer van dieren tijdens extreme hitte en koude. Dit plan heeft geen wettelijke basis. De NVWA kan er dus niet op handhaven. De pluimveesector is nog niet aangesloten.

Gebruik van (dier)indicatoren

BuRO concludeert ook dat er in de literatuur geen robuuste indicatoren voor hittestress zijn te vinden, behalve die van het sterftepercentage bij aankomst. Naast aanscherping van het Nationaal Plan veetransport adviseert BuRO daarom een vollediger en meer geïntegreerd gebruik van (dier)indicatoren om het welzijn van dieren vast te leggen voor een beter inzicht en benchmarking van transporteurs en slachthuizen. Voorbeelden van (dier)indicatoren zijn hijgen of de beladingsgraad van het transportmiddel.

Kijk onderaan deze pagina voor meer adviezen ter voorkoming van hittestress bij vleesvarkens en vleeskuikens.

Risico’s transport tijdens hitte

Dit advies beperkt zich tot het bepalen van de invloed van (extreem) hoge temperaturen op het dierenwelzijn van vleesvarkens en vleeskuikens. Deze dieren hebben veel last van hitte, omdat zij niet goed kunnen zweten. De effecten van koude zijn geen onderdeel van dit advies. Het advies richt zich voornamelijk op de situatie in de vrachtwagen. Het laden en de situatie op de slachterij (stilstaan, wachtruimte) is beperkt meegenomen.

BuRO adviseert de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit:

• Verplicht mechanische ventilatie voor alle transporten van vleesvarkens en vleeskuikens boven de 27 graden Celsius.
• Neem initiatief, bij voorkeur op Europees niveau, om tot verplichtende regeling te komen betreffende (lange afstands-)transporten opdat betrokkenen uit de sectoren van vleesvarkens en vleeskuikens, en  de transportsector van levende dieren, afdoende risicoreducerende nemen tegen hittestress bij temperaturen hoger of gelijk aan 30 graden Celsius. 

BuRO adviseert de inspecteur-generaal van de NVWA:

• Concretiseer de risicoreducerende maatregelen in het Nationaal Plan om het welzijn van dieren (specifiek vleesvarkens en vleeskuikens) tijdens transport naar de slacht beter te borgen tijdens perioden met hoge omgevingstemperaturen. Zet daarom de ontwikkeling van het Nationaal Plan door en breid het aantal deelnemers uit, met name in de pluimveesector, en blijf inzetten op het betrekken van alle betrokken partijen in de transportsector van levende dieren.
• Beperk de fysieke inspectie gedurende warme dagen wanneer het Nationaal Plan in uitvoering is, om stilstand van transport en daarmee een verhoogde hittestress te voorkomen en ga na welke andere wijze van toezicht passender is zonder dierenwelzijnsrisico’s te verhogen.
• Zet in op een vollediger en meer geïntegreerd gebruik van (dier)indicatoren om het welzijn van dieren (m.n. varkens en kuikens) te bepalen tijdens transport en leg die waargenomen gegevens vast, minimaal bij temperaturen boven 25 graden Celsius.
• Intensiveer de registratie en de toegankelijkheid van gegevens betreffende het dierenwelzijn, zoals die van het DOA-percentage (Death On Arrival, oftewel sterfte bij aankomst) en waargenomen afwijkingen in het slachthuis, beladingsgraad, temperatuur logs en naam van transporteur en slachthuis, voor een beter inzicht en benchmarking van transporteurs en slachthuizen.

Aanleiding risicobeoordeling

Afgelopen zomers (2018 en 2019) kenden beide twee door het KNMI erkende hittegolven (minimaal 5 dagen van 25 graden Celsius of hoger en minimaal drie dagen van 30 graden Celsius of hoger). Diertransporten vinden in deze weersomstandigheden plaats met een mogelijk risico voor het dierenwelzijn.

De directie Handhaven van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft aan bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) gevraagd wat de risico’s zijn voor dierenwelzijn van vleesvarkens en vleeskuikens tijdens transport bij (extreem) hoge temperaturen, met meenemen van dierindicatoren om het dierenwelzijn te bepalen.