Inspectieresultaten verkoopverbod op afstand voor rookwaren 2023
Sinds 1 juli 2023 is het verboden tabaksproducten en aanverwante producten (zoals vapes) op afstand te verkopen, bijvoorbeeld via webshops of social media. De NVWA houdt toezicht op het verkoopverbod op afstand. Van juli tot en met december 2023 hebben we controles uitgevoerd bij webshops, social media en verkoopplatformen.
In het kort
Het verkoopverbod op afstand is onderdeel van het overheidsbeleid om roken te ontmoedigen. Het verbod beperkt de beschikbaarheid van tabaksproducten, vooral voor jongeren. Zo ontstaat een gezondere omgeving. Wij houden toezicht op de naleving van deze regel. We gebruiken hiervoor verschillende instrumenten, zoals de methode van webscraping.
In 2023 hebben we 194 inspecties uitgevoerd bij webshops. Hiervan waren er 156 akkoord en 38 niet akkoord. Bij sociale media- en verkoopplatformen constateerden we 864 overtredingen. Deze overtredingen hebben we gemeld bij de betreffende platformen. Die ondernemen direct actie tegen de aanbieder of verkoper.
Ook controle op reclameverbod
Bij deze inspecties hebben we ook gecontroleerd of het reclameverbod werd overtreden. Staan er op websites en social media afbeeldingen van rookwaren, wervende teksten over rookwaren of een opsomming van het assortiment? Omdat online verkoop verboden is, hebben deze geen andere functie dan reclame. En reclame maken voor tabaksproducten of aanverwante producten is verboden.
Inspectieresultaten webshops
Webshops mogen sinds 1 juli 2023 geen tabaksproducten en aanverwante producten meer aanbieden en verkopen. Dit geldt voor zowel Nederlandse als buitenlandse webshops.
Wij controleren of ondernemers zich aan deze wet- en regelgeving houden. Hierbij maken we onder andere gebruik van webscraping. Met behulp van specifieke software of scripts doorzoeken we het internet op het aanbod van tabaksproducten en aanverwante producten. Naast webscraping maken we ook gebruik van zoekmachines en andere methodes. Ook worden webwinkels gecontroleerd naar aanleiding van meldingen die bij ons worden gedaan.
Overtredingen
Van juli tot en met december 2023 hebben we 194 webshops gecontroleerd. Bij sommige inspecties konden we online verkoop niet aantonen, maar constateerden we wel een overtreding van het reclameverbod. Van de 194 geïnspecteerde webshops overtraden er 38 het verkoopverbod en/of het reclameverbod.
Hoe hebben wij gehandhaafd?
Conform het interventiebeleid ontvangt een verkoper na de eerste overtreding een officiële waarschuwing. Als bij de herinspectie blijkt dat de verkoper de regels nog niet naleeft, wordt er een boete opgelegd. Wij hebben 20 officiële waarschuwingen gegeven en 18 boetes opgelegd.
| Verkooppunten | Aantal inspecties | Aantal overtredingen | Aantal officiële waarschuwingen | Aantal boetes |
|---|---|---|---|---|
| Webshops | 194 | 38 | 20 | 18 |
De meeste bedrijven die een officiële waarschuwing kregen stopten daarna met de online verkoop van tabaksproducten en aanverwante producten. Een klein aantal bedrijven ging toch door met de verkoop. Deze bedrijven hebben een of meerdere boetes ontvangen.
Inspectieresultaten social media en verkoopplatformen
Het verbod op verkoop op afstand geldt ook voor sociale media- en verkoopplatformen. Met verschillende sociale media- en verkoopplatformen hebben we overeenkomsten gesloten over wat er moet gebeuren als aanbieders en verkopers zich niet aan het verbod houden. Wij melden de overtreding bij het betreffende platform. Het platform verwijdert dan de betreffende post of het account. Daarnaast kunnen wij zelf nog aanvullend onderzoek doen.
Ook hebben we verschillende sociale mediaplatformen en verkoopplatformen gevraagd om proactieve maatregelen te nemen, om te voorkomen dat tabaksproducten en aanverwante producten worden aangeboden of verkocht via hun kanalen. Hierover zijn we nog in gesprek.
Overtredingen
Van juli tot en met december 2023 constateerden we 389 overtredingen op sociale mediaplatformen en 475 overtredingen op verkoopplatformen. De 864 geconstateerde overtredingen hebben we doorgegeven aan de desbetreffende platformen. Deze hebben op hun beurt de overtreding ongedaan gemaakt en de verkoper geïnformeerd over de wet- en regelgeving. Daarnaast hebben we onderzoek gedaan naar meerdere verkopers.
Vervolgaanpak
Veel online aanbieders zijn gestopt met de verkoop van tabaksproducten en aanverwante producten. Dit geldt vooral voor webshops. De webshops die deze producten nog aanbieden en/of verkopen hebben wij in het vizier. Er lijkt wel een verschuiving te zijn van de verkoop naar social media- en verkoopplatformen.
Het aantal webshops voor tabaks- en aanverwante producten is dus afgenomen in de tweede helft van 2023. Maar het blijft verontrustend dat deze items nog steeds online verkrijgbaar zijn. Daarom blijven we risicogerichte inspecties uitvoeren bij de verschillende online verkoopkanalen. Ook onderzoeken hoe we het toezicht kunnen verscherpen voor notoire overtreders. Dit zijn overtreders die zich herhaaldelijk niet aan de wet- en regelgeving houden.