Referentielaboratoria plantgezondheid
Om op een geharmoniseerde en uniforme manier te voorkomen dat plantenziekten en -plagen de Europese Unie binnenkomen en zich verspreiden, is een netwerk van laboratoria opgezet dat bestaat uit Europese Unie Referentielaboratoria (EURL’s), Nationale Referentielaboratoria (NRL’s) en Officiële Laboratoria (OL’s).
NIVIP coördineert twee EURL’s, en is aangewezen als NRL voor alle vijf organismegroepen binnen plantgezondheid en als OL voor een aantal specifieke organismen.
De rollen en taken van deze laboratoria zijn vastgelegd in de Controle-verordening (EU) 2017/625.
Europese Unie Referentielaboratoria
In de Europese Unie zijn voor plantgezondheid referentielaboratoria aangewezen voor de volgende groepen van organismen:
Het NIVIP is aangewezen als Europese Unie Referentielaboratorium (EURL) voor Bacteriën en voor Virussen, viroïden en fytoplasma’s, en werkt hiervoor samen met partners uit België (ILVO), Italië (CREA-DC) en Slovenië (NIB).
De EURL’s hebben brede kennis van plaagorganismen en plantenziekten, hun (biologische) kenmerken, en methoden voor detectie en identificatie. Ze ondersteunen de NRL’s op het gebied van diagnostiek en dragen bij aan uniforme en betrouwbare analyseresultaten binnen de EU. Daarnaast zijn de EURL’s op het gebied van de diagnostiek het aanspreekpunt voor de Europese Commissie. De belangrijkste taken van de EURL's zijn:
- Assisteren en adviseren Europese Commissie
- Adviseren over te gebruiken testen voor EU-quarantaineorganismen
- Verbeteren, ontwikkelen en valideren van toetsprotocollen
- Ondersteunen van NRL’s op het gebied van diagnostiek
- Geven van trainingen aan NRL’s
- Organiseren van ringtesten
- Verlenen technische hulp en expertise bij uitbraken en crises
Nationale Referentielaboratoria
De Controle-verordening (EU) 2017/625 verplicht ieder lidstaat van de Europese Unie tot het aanwijzen van Nationale Referentielaboratoria (NRL’s) voor alle organismegroepen. Het NIVIP is in Nederland aangewezen als NRL voor:
- Bacteriën
- Insecten en mijten
- Nematoden
- Schimmels en oömyceten
- Virussen, viroïden en fytoplasma's
De taken van een NRL zijn vergelijkbaar met de taken van een EURL, maar dan op nationaal niveau. Zo coördineren wij als NRL de activiteiten van de Officiële Laboratoria plantgezondheid (OL's) in Nederland. We zijn verantwoordelijk voor het gebruik van gevalideerde protocollen voor analyses op EU-quarantaineorganismen. Ook ontwikkelen en verbeteren we protocollen waar nodig en mogelijk. Bij uitbraken van bestrijdingsplichtige organismen voeren we analyses uit voor tracering en adviseren we de Bevoegde Autoriteit (NPPO als onderdeel van de NVWA) op het gebied van maatregelen. Daarnaast verzorgen we opleidingen voor inspecteurs en diagnostici van OL’s.
Officiële Laboratoria
Officiële Laboratoria (OL’s) voeren analyses uit op monsters uit officiële controles en andere officiële activiteiten. In Nederland zijn zowel het NIVIP als de laboratoria van de plantaardige keuringsdiensten aangewezen als OL: