Teken

Teken komen van nature in Nederland voor. Ze kunnen ziekten overbrengen op mens en dier.

Hebt u een reuzenteek aangetroffen? Meld het ons

Maak duidelijke foto's van de teek waarop ook de poten te zien zijn. Gebruik een pincet bij het vangen en bewaar de teek (zo mogelijk levend) in een potje op kamertemperatuur. Zet het potje niet in de zon. Noteer de plek waar u de teek heeft aangetroffen en de datum waarop u de teek vond. Nadat wij uw melding hebben ontvangen, beoordeelt een deskundige of het daadwerkelijk om een reuzenteek gaat.

Reuzenteek melden

Wat zijn teken?

Teken zijn spinachtige beestjes die laag bij de grond leven. Ze zuigen bloed bij dieren zoals muizen, vogels, konijnen, reeën, paarden, honden en katten en soms bij mensen. De vrouwtjes kunnen na het opzuigen van bloed wel 3 tot 4 keer zo groot worden.

Teken kunnen ziekteverwekkers overdragen, zoals de Borrelia-bacterie die de ziekte van Lyme bij mensen kan veroorzaken. Op de website van het RIVM vindt u informatie over wat u moet doen na een tekenbeet. Via tekenradar.nl kunt u onder andere deelnemen aan onderzoek naar tekenbeten en de ziekte van Lyme.

Ga met klachten naar uw huisarts

Heeft u klachten? Neem dan direct contact op met uw huisarts.

De laatste jaren hebben verschillende tekensoorten zich in Nederland uitgebreid. Zo komt de vlekkenteek (Dermacentor) meer voor dan vroeger. Ook worden er incidenteel volwassen reuzenteken (Hyalomma-teken) in Nederland waargenomen.

Schapenteek

Vrijwel altijd wanneer een teek wordt aangetroffen op een huisdier of een mens gaat het om de schapenteek Ixodes ricinus. Zoals bij alle teken kent de ontwikkeling van deze teek 4 stadia: ei, larve, nimf en volwassen teken (vrouwtjes en mannetjes). De larfjes zijn zo klein dat ze doorgaans over het hoofd gezien worden. Larven hebben slechts 6 poten, de nimfen en volwassen teken hebben er 8. De schapenteek kan de Borrelia bacterie overdragen op mensen.

Vlekkenteek

De vlekkenteek Dermacentor reticulatus heeft op het lichaam een lichte, glazuur-achtige gevlekte tekening. Bij mannetjes zit de tekening over het hele lijf, bij vrouwtjes alleen vooraan. De vlekkenteek kan de ziekte babesiose op honden overdragen, een ziekte die momenteel niet in Nederlandse vlekkenteken voorkomt (voor zover bekend). Op paarden kunnen vlekkenteken de ziekte piroplasmose overbrengen. Deze ziekte komt af en toe voor in Nederland.

Vrouwtje Middellandse Zee-teek op duimnagel

Reuzenteek

Er zijn verschillende soorten reuzenteken, zoals Hyalomma marginatum (Middellandse Zeeteek) of Hyalomma aegyptium (schildpadteek). In Europa komen Hyalomma-teken voor in het Middellandse Zeegebied en in Zuidoost Europa. Reuzenteken leven tot nu toe niet permanent in Nederland; wel worden ze soms aangevoerd vanuit het buitenland. Dat aanvoeren gebeurt doordat ze meeliften op dieren. Ze kunnen op trekvogels zitten die in het voorjaar ons land binnen komen, maar ook via geïmporteerde paarden of schildpadden ons land binnen komen.

Reuzenteken kunnen op mensen de ziektes Krim-Congo-hemorragische koorts en vlekkenkoorts overbrengen. Paarden kunnen de ziekte piroplasmose krijgen van een reuzenteek. 13 exemplaren die in 2019 en 2020 zijn getest, droegen deze ziektes niet bij zich, behalve 1 reuzenteek die de vlekkenkoorts bacterie bij zich droeg. Op de website van het RIVM vindt u meer informatie over ziektes die de reuzenteek overbrengt.

Hoe herkent u een reuzenteek?

Reuzenteken zijn groter dan de meeste andere teken: in niet-volgezogen toestand zijn reuzenteken 5-6 mm groot en schapenteken 2-3 mm groot.

Daarnaast herkent u ze aan de volgende kenmerken:

De poten van volwassen reuzenteken zijn gestreept: de grondkleur is roodbruin, maar de gewrichten zijn meestal duidelijk lichter, waardoor de poten een geringde of gestreepte indruk maken
Het lijf van de reuzenteek is donker of roodbruin en heeft min of meer één kleur, tenzij de teek is volgezogen. De kopregio heeft ongeveer dezelfde kleur als de rest van het lijf
In niet-volgezogen toestand is het lichaam vaak sterk gegroefd
Reuzenteken lopen sneller dan andere teken zoals schapenteken.

Verschillen tussen de reuzenteek (Hyalomma) en schapenteek (Ixodes ricinus).

Meldingen reuzenteken in Nederland tot en met 15 augustus 2022

Jaar	2018	2019	2020	2021	2022
Aantal meldingen	1	11	5	2	1

In de zomer van 2019 was er veel media-aandacht voor vondsten van reuzenteken in Duitsland. Naar aanleiding van deze vondsten en de eerste vondsten in Nederland heeft de NVWA een meldpunt ingesteld voor reuzenteken.

De vondsten van 2019 en 2020 hebben geleid tot wetenschappelijk onderzoek naar reuzenteken in Nederland. De conclusies zijn dat het onwaarschijnlijk is dat reuzenteken zich momenteel in Nederland kunnen vestigen en dat de kans op het oplopen van ziektes door reuzenteken erg klein is. Meer hierover leest u in een wetenschappelijk artikel.

Omdat de NVWA de risico's van reuzenteken nauw in de gaten blijft houden, ontvangen we graag uw meldingen.