Advies van BuRO over de gezondheidsrisico’s van ozonemissie uit luchtreinigers

Overige adviezen

BuRO geeft de NVWA daarnaast de volgende adviezen:

• Communiceer actief op de NVWA-website over de risico’s van consumentenproducten die ozon uitstoten.
• Adviseer consumenten deze producten niet meer te gebruiken, of pas na ruime tijd ventileren de ruimte waar deze producten worden gebruikt weer te betreden.

BuRO adviseert aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport:

• Overweeg voor de overgangsperiode, waarin ter plekke gegenereerde ozon in Nederland uitgezonderd is van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden, ter plekke gegenereerde ozon in toepassingen te verbieden die direct worden ingeademd door consumenten.

Aanleiding onderzoek en vraagstelling

De aanleiding was een vraag van een consument aan de NVWA over de veiligheid van een luchtreiniger op basis van ozon, waarbij een ozonemissie van 25 mg per half uur stond vermeld. Vanwege het ontbreken van een wettelijke norm voor ozonemissie uit consumentenproducten heeft directie handhaving van de NVWA aan BuRO de volgende vragen gesteld:

• Wat is het gezondheidsrisico van consumentenproducten die ozon genereren?
• Wat is de maximale acceptabele emissie van ozon uit consumentenproducten, zodat deze norm gebruikt kan worden voor toezicht en handhaven. Houd hierbij rekening met de variatie per ruimte waarin het product wordt gebruikt.

Aanpak

BuRO heeft het RIVM/WFSR Front Office Voedsel- en Productveiligheid (FO) gevraagd om een beoordeling uit te voeren van de gezondheidsrisico’s van ozonemissie. Onderzocht is wat de status is van ozon als biocide. Daarnaast heeft BuRO aan FO gevraagd om online een marktverkenning uit te voeren naar luchtreinigers die ozon uitstoten. Op basis van de door de fabrikant vermelde ozonemissie is vervolgens te verwachten ozonconcentratie in de lucht berekend. Als laatste is aan FO gevraagd om te berekenen wat de maximale ozonemissie mag zijn waarbij geen gezondheidsrisico ontstaat.

BuRO heeft aanvullend literatuuronderzoek verricht naar luchtreinigers op basis van ozon, naar dosis-effect relatie van ozon en de effectiviteit van ozon. Op basis van deze onderzoeken en het literatuuronderzoek is door BuRO dit advies opgesteld.

Antwoord op de vragen

Uit het onderzoek volgde de volgende antwoorden:

• Ozon is een sterke oxidator en heeft antibacteriële en antivirale eigenschappen. Ozon kan irritatie aan de luchtwegen veroorzaken. Bij langdurige blootstelling kan dit leiden tot ademhalingsklachten, het ontstaan van astma bij kinderen en toename van luchtwegklachten bij astmapatiënten. De gezondheidskundige grenswaarde voor ozon bedraagt 40 µg/m³.
• Op dit moment is in Nederland ter plekke gegenereerde ozon uitgezonderd van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden. In juni 2023 is op EU-niveau ozon als werkzame stof goedgekeurd. In de hierop volgende fase kan op nationaal of Europees niveau een toelating worden aangevraagd voor de individuele biociden. Dit zal ongeveer 5 jaar duren. Daarna zal ter plekke gegenereerde ozon naar verwachting niet meer zijn toegestaan op plaatsen die toegankelijk zijn voor consumenten.

De meeste luchtreinigers uit de online marktverkenning genereren een ozonconcentratie die de gezondheidskundige grenswaarde van 40 µg/m³ ruimschoots overschrijdt. Voor kleine ruimtes (2,4 m³) kan vanaf een ozonemissie van 0,3 mg per uur de ozonconcentratie de gezondheidskundige grenswaarde overschrijden. Voor overige ruimtes (vanaf 20 m³) bedraagt deze waarde 3 mg per uur.