Brucella canis bij honden

Wat zijn brucella en brucellose?

Brucellose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Brucella. Er zijn verschillende soorten Brucella-bacteriën. Deze zijn specifiek voor een diersoort. Brucella canis komt voor bij honden.

Brucellose bij honden

Door brucellose kunnen honden ernstige klachten krijgen, zoals nekpijn, rugpijn, ontstekingen en onvruchtbaarheid. Ook kan de ziekte ertoe leiden dat puppy’s dood geboren worden of heel zwak zijn bij de geboorte.

Besmetting bij mensen

Honden kunnen mensen besmetten met de Brucella-bacterie. Het gaat dus om een zoönose: een ziekte die kan overgaan van dier op mens. Maar de kans dat u in Nederland besmet wordt door een hond, is heel klein. Brucella canis komt hier bijna niet voor. Wereldwijd komt het ook weinig voor. Meer informatie over besmetting bij mensen leest u op de website van het RIVM. 

Meldplicht Brucella canis

Vermoedt uw dierenarts of u dat uw hond geïnfecteerd is met Brucella canis? Of blijkt dit uit laboratoriumonderzoek? Dan moet u dit melden bij het Landelijk meldpunt dierziekten van de NVWA: 045 - 546 31 88. Dit is verplicht.

Wat gebeurt er met de melding?

Dankzij de melding kunnen wij in de gaten houden of Brucella canis zich verder verspreidt in Nederland, en of het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) aanvullende maatregelen moet nemen om de ziekte te bestrijden. Op dit moment is dat niet zo. Het is nu geen bestrijdingsplichtige dierziekte. De NVWA geeft alleen advies aan de houder van de hond.

Hoe kan ik Brucella canis herkennen bij een hond?

Dit zijn de symptomen van Brucella canis:

• hevige rug- of nekpijn 
• tussenwervelafwijkingen: deze zijn te zien op een röntgenfoto 
• onvruchtbaarheid
• abortus: verlies van ongeboren puppy, meestal in de 7^e tot 9^e week van de dracht
• doodgeboren puppy’s of puppy’s die heel zwak zijn bij de geboorte
• ontsteking in bijbal, testikel of prostaat (bij reuen)
• pijn en moeilijkheden met plassen en poepen (bij reuen)

Ga naar de dierenarts als uw hond deze symptomen heeft. De behandeling bij Brucella canis is lastig. Meestal bestaat de behandeling uit een lange antibioticakuur. Maar ook daarna kan de hond de bacterie nog bij zich dragen. Er is dan nog steeds een risico op besmetting.

Informatie voor dierenartsen over de diagnose en behandeling staat op de website van het Veterinair Microbiologisch Diagnostisch Centrum  van de Universiteit Utrecht. 

Hoe wordt Brucella canis overgedragen?

Honden raken besmet als de bacterie in direct contact komt met de slijmvliezen. Besmetting gaat bijvoorbeeld via de bek, de neus, de ogen of de geslachtsorganen. Honden kunnen elkaar op verschillende manieren besmetten:

• De meeste honden raken besmet tijdens het dekken. De reu verspreidt de bacterie dan.
• Er zitten veel bacteriën in de foetus, de placenta, het vruchtwater en de vaginale uitvloeiing na een vroeggeboorte of doodgeboorte. Direct contact van de bacterie met de slijmvliezen kan een besmetting veroorzaken.
• Pups kunnen al tijdens de dracht of via de moedermelk besmet raken.
• Ook direct contact van de slijmvliezen met vaginale uitvloeiing tijdens loopsheid, urine, speeksel, neus- en ooguitvloeiing en ontlasting kan een besmetting veroorzaken.

Hoe voorkom ik dat ik zelf Brucella canis krijg?

Heeft uw hond Brucella canis? Ook u kunt besmet raken als de bacterie in contact komt met uw slijmvliezen. Brucella canis is weinig besmettelijk voor de mens, maar neem geen risico. Was uw handen goed nadat u de hond heeft aangeraakt. Vermijd contact met speeksel, urine en andere lichaamsvloeistoffen van uw hond.

Krijgt uw hond puppy’s? Raak de placenta en ander geboortemateriaal niet aan met uw blote handen.

Brucella canis bij mensen

Bent u toch besmet met Brucella canis? Bij de meeste mensen veroorzaakt deze bacterie alleen milde klachten. Kijk voor meer informatie over Brucella canis bij mensen op de website van het RIVM.

Brucella canis in Nederland

Brucella canis komt bijna niet voor in Nederland. Het komt wel voor in een aantal andere Europese landen, en kan ons land binnenkomen via geïmporteerde honden. In 2016 is Brucella canis voor het eerst vastgesteld in Nederland, bij geadopteerde honden uit Oost-Europa.

Maar ook honden met een Nederlandse chip kunnen Brucella canis hebben. Sinds 2019 is de bacterie gevonden bij meerdere honden die voor de fok in het buitenland zijn gekocht. Hierdoor zijn er ook in Nederland nesten met besmette puppy’s.