Inspectieresultaten diervoeder: etikettering en claims 2020-2023

In het kort

Het etiket geeft informatie over het diervoeder, bijvoorbeeld over de ingrediënten, de toevoegingsmiddelen, de voedingsstoffen, de houdbaarheid en de producent. De informatie op het etiket moet begrijpelijk zijn voor de gebruiker en mag niet misleidend zijn. Claims vormen een onderdeel van het etiket. Ook de claims op het diervoeder mogen niet misleidend zijn.

Wat er precies op het etiket moet staan en welke claims zijn toegestaan is wettelijk geregeld in verschillende Europese verordeningen. Dit zijn de belangrijkste:

• Verordening (EG) 767/2009 Handel en gebruik diervoeders/Marktverordening
• Verordening (EG) 2020/354 Diervoeders met een bijzonder voedingsdoel/dieetvoeders
• Verordening (EG) 68/2013 Catalogus van voedermiddelen
• Verordening (EG) 1831/2003 Toevoegingsmiddelen

Tijdens onze inspecties controleren we of de etiketten en claims van diervoeders voldoen aan de regelgeving. In de jaren 2020 tot en met 2023 voerden we inspecties uit op etiketten en claims van allerlei verschillende diervoeders. Dit gaf de volgende resultaten:

• Bij de inspecties die gericht waren op etikettering constateerden we dat 38% van de gecontroleerde bedrijven niet alle wettelijk verplichte gegevens op het etiket vermeldde. Van de 81 inspecties waren er 51 akkoord en 31 niet akkoord.
• Bij de inspecties die gericht waren op claims constateerden we dat 69% van de gecontroleerde bedrijven claims gebruikte die niet waren toegestaan. Van de 46 inspecties waren er 14 akkoord en 32 niet akkoord.
• We voerden ook inspecties uit naar aanleiding van meldingen of klachten over claims. Hierbij ging het vooral om claims van aanvullende diervoeders. Bij deze inspecties constateerden we dat 36 bedrijven in overtreding waren.

Inspectieresultaten van het project Etikettering

In de periode 2020 – 2023 voerden we in totaal 82 inspecties op etikettering uit. Etikettering is meer dan alleen het label (etiket) op een product. Ook een folder of website valt onder de definitie van het etiket. Het gaat om alle informatievoorziening over het diervoeder aan de afnemers.

Bij de inspecties kozen we voor een thematische aanpak. Ieder jaar richtten we onze aandacht op andere productsoorten. We keken naar voedermiddelen, toevoegingsmiddelen, voormengsels, aanvullende diervoerders of volledige mengvoeders.

We voerden inspecties uit bij bedrijven die actief zijn in de productie, (detail)handel, opslag of verwerking van diervoeders (toevoegingsmiddelen, voormengsels, aanvullende diervoeders en volledige mengvoeders). Per bedrijf beoordeelden we minimaal 2 etiketten of onderzochten we de claims van 1 of meerdere producten.

Algemene resultaten

Bij 43% van de gecontroleerde bedrijven waren de etiketten niet volledig. Er ontbraken gegevens op het etiket zelf, of op de verpakking of in de webshop. We zagen onder meer deze tekortkomingen:

• Bepaalde wettelijk verplichte gegevens werden niet vermeld, bijvoorbeeld het erkenningsnummer van de producent, de naam en het adres van de etiketverantwoordelijke, het referentienummer van de partij, de netto hoeveelheid, het vochtgehalte of de analytische bestanddelen.
• Het soort voer stond niet vermeld.
• Er stond niet vermeld voor welke diersoort het diervoeder bedoeld was.
• De naam van het toevoegingsmiddel was niet volledig uitgeschreven.
• De gebruiksaanwijzing was niet volledig.
• De opslagvoorwaarden waren niet volledig.
• Het etiket was niet in de Nederlandse taal.
• De juiste benaming volgens de voedermiddelencatalogus werd niet gebruikt.

Bij mengvoeders, toevoegingsmiddelen en voormengsels betrof het lichte overtredingen. Bij aanvullende diervoeders vielen de overtredingen vooral in een zwaardere overtredingsklasse.

Inspectieresultaten van het project Etikettering

Jaar	Aantal inspecties	Aantal inspecties met afwijkende bevinding	Percentage inspecties met afwijkende bevinding
2020	11	8	73%
2021	33	10	30%
2022	16	5	31%
2023	21	8	38%

Inspectieresultaten project Etikettering 2020

In 2020 voerden we inspecties uit bij 11 diervoederbedrijven. De focus lag op aanvullende diervoeders. Van de 11 inspecties waren er 8 niet akkoord.

Bij 7 bedrijven troffen we 1 of meerdere diervoeders met onvolledige gegevens op het etiket aan. We constateerden verschillende overtredingen. Deze zijn afgedaan met een mondelinge mededeling. Het ging onder meer om deze overtredingen:

• De naam van het toevoegingsmiddel was niet uitgeschreven.
• Het soort voer stond niet vermeld.
• Er stonden onvoldoende gegevens in de webshop.

Bij 4 van deze bedrijven werden diervoeders op zo’n manier aangeboden dat de indruk werd gewekt dat het voedermiddel en/of mengvoeder een ziekte kon voorkomen, behandelen of genezen. Dat is een niet-toegelaten (medische) claim. Hiervoor hebben we 2 keer een schriftelijke waarschuwing gegeven en 2 keer een rapport van bevindingen (RVB) opgemaakt. Op basis van een RVB kan een boete of andere maatregel worden opgelegd.

Bij 1 van deze bedrijven werd dieetvoeder aangeboden zonder dat het voedingsdoel voor de gebruiker duidelijk werd gemaakt. De aanbiedingsvorm van het diervoeder was dus misleidend. Hiervoor hebben we een schriftelijke waarschuwing gegeven.

Ook was er een bedrijf dat diervoeders aanbood terwijl het bedrijf geen diervoederregistratie had. Hiervoor hebben we een schriftelijke waarschuwing gegeven.

Inspectieresultaten project Etikettering 2021

In 2021 voerden we inspecties uit bij 33 bedrijven. Van de 33 inspecties waren er 10 niet akkoord. Het ging om verschillende soorten bedrijven:

• 25 bedrijven met een activiteit in de categorie toevoegingsmiddelen of voormengsels. Bij 6 van de 25 bedrijven waren de etiketten van de onderzochte diervoeders niet volledig.
• 8 bedrijven met een activiteit in de categorie aanvullende diervoeders en dieetvoeders of mengvoeders. Bij 4 van de 8 bedrijven waren de etiketten van de doorzochte diervoeders niet volledig.

5 bedrijven kregen een mondelinge mededeling omdat er gegevens ontbraken op het etiket van toevoegingsmiddelen of voormengsels. We zagen bijvoorbeeld de volgende overtredingen:

• Het erkenningsnummer van de producent ontbrak.
• De gebruiksaanwijzing was niet volledig.
• De opslagvoorwaarden waren niet volledig.

1 bedrijf kreeg een schriftelijke waarschuwing omdat het toevoegingsmiddel niet stond vermeld.

2 bedrijven kregen een mondelinge mededeling omdat er gegevens ontbraken op het etiket van aanvullende diervoeders:

• Het erkenningsnummer van de producent stond niet vermeld.
• Het woord 'toevoegingsmiddelen' voorafgaande aan de lijst met toevoegingsmiddelen ontbrak.

1 bedrijf kreeg meerdere schriftelijke waarschuwingen omdat er 4 producten met onjuiste etikettering werden aangeboden. Het betrof een onjuiste vermelding van het soort diervoeder, namelijk onjuiste vermeldingen van dieetvoeder en aanvullend diervoeder.

Voor 2 bedrijven is een rapport van bevindingen opgemaakt voor:

• een niet-toegelaten medische claim: de etikettering dan wel de aanbiedingsvorm wekte de indruk dat het voedermiddel en/of mengvoeder een ziekte kon voorkomen, behandelen of genezen
• verwerking van een toevoegingsmiddel waarvoor geen vergunning was verleend

Inspectieresultaten project Etikettering 2022

In 2022 voerden we inspecties uit bij 16 bedrijven. Het merendeel produceerde aanvullende diervoeders. Van de 16 inspecties waren er 10 niet akkoord.

Bij 5 van de 16 bedrijven waren de etiketten van 1 of meer van de onderzochte diervoeders niet volledig en kregen een mondelinge mededeling. We zagen bijvoorbeeld de volgende tekortkomingen:

• Naam en adres van de etiketverantwoordelijke ontbraken.
• Het referentienummer van de partij (lot) ontbrak.
• De netto hoeveelheid stond niet vermeld.
• De gebruiksaanwijzing ontbrak.
• Het vochtgehalte stond niet vermeld.

Bij 2 bedrijven werden de verplichte etiketteringsgegevens wel vermeld op de verpakking, maar niet op zowel de primaire als secundaire verpakking. Deze tekortkoming hebben we afgedaan met een mondelinge mededeling.

1 bedrijf kreeg een schriftelijke waarschuwing voor het ontbreken van de aanduiding CAT 3 op het etiket.

Inspectieresultaten project Etikettering 2023

In 2023 voerden we inspecties uit bij 21 bedrijven die diervoeder produceerden of verhandelden. De focus lag op toevoegingsmiddelen en mengvoeders. Van de 21 inspecties waren er 8 niet akkoord.

Bij 8 bedrijven waren de etiketten niet volledig. We constateerden verschillende overtredingen. De volgende overtredingen hebben we afgedaan met een mondelinge mededeling:

• De diersoort werd niet vermeld.
• Het erkenningsnummer van de persoon die verantwoordelijk is voor etikettering ontbrak.

Voor deze overtredingen hebben we een schriftelijke waarschuwing gegeven:

• Het etiket was niet in de Nederlandse taal.
• De functionele groep van het toevoegingsmiddel werd niet vermeld.
• Het erkenningsnummer van het bedrijf werd niet vermeld
• De gebruiksaanwijzing (met inbegrip van de diersoorten en diercategorieën) werd niet vermeld.
• De analytische bestanddelen werden niet vermeld.
• De juiste benaming volgens de voedermiddelencatalogus werd niet gebruikt.
• De gehaltes werden niet aangepast na toevoegingen.

Inspectieresultaten van het project Claims

In de periode 2020 – 2023 voerden we in totaal 46 inspecties uit die gericht waren op claims. Een claim is een onderdeel van het etiket. Voedingsclaims en gezondheidsclaims zijn toegestaan, maar moeten wel objectief en wetenschappelijk onderbouwd zijn. Ook moeten ze begrijpelijk zijn voor de gebruiker van het diervoeder. Claims mogen alleen betrekking hebben op gezonde dieren. Ze mogen niet de indruk wekken dat het diervoeder een ziekte voorkomt, behandelt of geneest, of dat het een zogenaamd dieetvoeder betreft wanneer dat niet het geval is. Ook andere teksten of afbeeldingen van de etikettering en de aanbiedingsvorm mogen niet misleidend zijn.

De inspecties waren gericht op diervoeders met ingrediënten die claims in de medische hoek aantrekkelijk maken. In de claims worden dan al snel woorden gebruikt als ‘voorkomen’ (in de zin van preventie), ‘ontsteking’ en ‘ziektes’. We selecteerden bedrijven via webscraping van het internet. 

Algemene resultaten

De inspectieresultaten laten zien dat dat het merendeel van de gecontroleerde bedrijven niet-toegestane claims of misleidende claims gebruikt. Ook zijn de claims vaak niet goed onderbouwd. Meer dan tweederde van de onderzochte claims waren niet akkoord, dit is ook het gevolg van het gericht selecteren van bedrijven.

Inspectieresultaten van het project Claims

Jaar	Aantal inspecties	Aantal inspecties met afwijkende bevinding	Percentage inspecties met afwijkende bevinding
2020	24	17	71%
2021	6	4	67%
2022	1	1	100%
2023	15	10	67%

Inspectieresultaten project Claims 2020

In 2020 voerden we inspecties uit bij 24 bedrijven. Deze bedrijven selecteerden we via webscraping op het gebruik van woorden als ‘voorkomen’, ‘behandelen’ of ‘genezen’. Bij 17 van deze bedrijven constateerden we een of meerdere overtredingen.

3 bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing voor een medische claim op een diervoeder. De etikettering of aanbiedingsvorm wekt dan de indruk dat het voedermiddel en/of mengvoeder een ziekte voorkomt, behandelt of geneest. Dit is verboden. Deze bedrijven behoorden tot de detailhandel of bedrijven met een nevenactiviteit in diervoeders. Voor deze bedrijven is een eerste overtreding ingedeeld in overtredingsklasse C (sinds 12 januari 2024 heet dit ‘overtredingsklasse licht’).

Bij 4 bedrijven werd een rapport van bevindingen opgemaakt voor een medische claim op een diervoeder. Dit waren bedrijven met een hoofdactiviteit in diervoeders of andere producten met een relatie tot diergezondheid. Op basis van een rapport van bevindingen kan een boete of andere maatregel worden opgelegd.

1 bedrijf kreeg een schriftelijke waarschuwing omdat de onderbouwing van een gezondheidsclaim niet op orde was. Er was geen wetenschappelijke onderbouwing van de claim beschikbaar op het tijdstip dat het diervoeder in de handel werd gebracht.

7 bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing omdat de aanbiedingsvorm van het diervoeder misleidend was voor de gebruiker wat betreft de bestemming of de kenmerken van het diervoeder. 2 van deze 7 bedrijven kregen daarnaast ook een schriftelijke waarschuwing omdat ze niet waren geregistreerd als diervoederbedrijf.

3 bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing omdat de etikettering onvolledig was. De gegevens van de producent van het mengvoeder waren niet vermeld en een toevoegingsmiddel was niet vermeld. 1 van deze bedrijven kreeg ook een schriftelijke waarschuwing omdat het geen registratie als diervoederbedrijf had. Bij een ander bedrijf stelden we ook een rapport van bevindingen op voor een medische claim.

Inspectieresultaten project Claims 2021

In 2021 voerden we inspecties uit bij 6 bedrijven. Een deel van deze bedrijven waren geselecteerd via webscraping op het gebruik van woorden gerelateerd aan ontstekingsprocessen. Van de 6 inspecties waren er 4 niet akkoord.

Tijdens de inspecties bleek dat 2 bedrijven de claims al van de website hadden gehaald. Daardoor werden er geen onvolkomenheden geconstateerd.

3 bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing. 1 van deze bedrijven gebruikte een niet toegestane medische claim. 2 bedrijven hadden de onderbouwing van een gezondheidsclaim niet op orde.

Bij 1 bedrijf werd een rapport van bevindingen opgemaakt voor het voeren van een niet toegestane medische claim op een diervoeder.

Inspectieresultaten project Claims 2022

In 2022 voerden we een inspectie uit bij 1 bedrijf. Het bedrijf gebruikte een medische claim op een aanvullend diervoeder. Hiervoor hebben we een rapport van bevindingen opgesteld.

Inspectieresultaten project Claims 2023

In 2023 voerden we inspecties uit bij 15 bedrijven. De focus lag op claims gerelateerd aan gewrichtsaandoeningen. Van de 15 inspecties waren er 10 niet akkoord.

1 bedrijf kreeg een schriftelijke waarschuwing voor een verboden medische claim. Dit bedrijf kreeg ook een schriftelijke waarschuwing omdat de aanbiedingsvorm van het diervoeder misleidend was voor de gebruiker wat betreft de bestemming of de kenmerken van het diervoeder.

Bij 1 bedrijf werd een rapport van bevindingen opgemaakt voor een verboden medische claim op een diervoeder.

Bij 1 bedrijf werden 3 rapporten van bevindingen opgemaakt voor niet toegestane medische claims op diervoeders. Dit constateerden we tijdens een herinspectie naar aanleiding van een opgelegde maatregel in het voorgaande jaar.

Bij 7 bedrijven werd een schriftelijke waarschuwing afgegeven omdat de aanbiedingsvorm van het diervoeder misleidend was voor de gebruiker wat betreft de bestemming of de kenmerken van het diervoeder.

Inspectieresultaten meldingen of klachten over claims

In de periode 2020 – 2023 voerden we ook inspecties uit naar aanleiding van meldingen en klachten over claims. Deze meldingen en klachten kunnen ook afkomstig zijn uit het buitenland: sommige in Nederland gevestigde bedrijven brengen diervoeder op de markt in andere landen.

Inspectieresultaten 2020

• 17 keer zagen we een medische claim. De etikettering of aanbiedingsvorm wekte de indruk dat het voedermiddel en/of mengvoeder een ziekte kon voorkomen, behandelen of genezen. Hiervoor hebben we 11 keer een schriftelijke waarschuwing gegeven en 6 keer een rapport van bevindingen opgesteld. 
• 1 keer was de etikettering misleidend voor de gebruiker wat betreft de bestemming van het diervoeder. Hiervoor hebben we een schriftelijke waarschuwing gegeven.

Inspectieresultaten 2021

In 2021 voerden we 18 inspecties uit naar aanleiding van klachten. 11 van de geïnspecteerde bedrijven maakten gebruik van een niet toegestane medische claim. Hiervoor hebben we 5 schriftelijke waarschuwingen gegeven en 6 rapporten van bevindingen opgesteld. 

Inspectieresultaten 2022

Bij 7 bedrijven constateerden we dat zij een medische claim gebruikten. Hiervoor hebben we 4 keer een schriftelijke waarschuwing gegeven en 3 rapporten van bevindingen opgesteld.

Inspectieresultaten 2023

Naar aanleiding van meldingen en klachten hebben we de websites van 4 aanbieders bekeken. De claims werden niet meer vermeld. Verder bezochten we 1 bedrijf. Dit bedrijf heeft een schriftelijke waarschuwing gekregen. Ook hebben we dit bedrijf nalevingshulp geboden.

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Bij de overtredingen hebben wij gehandhaafd volgens het specifieke interventiebeleid diervoeder (SPEC35). We hebben verschillende interventies toegepast:

• schriftelijke waarschuwing
• rapport van bevindingen, op basis hiervan kan een boete en/of maatregel worden opgelegd

Overtredingen van geringe ernst kunnen afgedaan worden met een mondelinge mededeling aan het bedrijf. Dit is conform het specifiek interventiebeleid. Ook kunnen we nalevingshulp bieden. We helpen een bedrijf dan om beter de regels na te leven, bijvoorbeeld door uitleg te geven.

Hierboven hebben we beschreven welke interventie we hebben toegepast bij welke overtreding. In onderstaande tabellen staan de verschillende interventies en het aantal inspecties per jaar. Het aantal interventies kan hoger zijn dan het aantal inspecties omdat bij een bedrijfsinspectie soms meerdere overtredingen worden geconstateerd.

Interventies project Etikettering

Jaar	Aantal inspecties	Aantal mondelinge mededelingen	Aantal schriftelijke waarschuwingen	Aantal rapporten van bevindingen
2020	11	7	3	2
2021	33	7	5	2
2022	16	5	1	0
2023	21	2	6	0

Interventies project Claims

Jaar	Aantal inspecties	Aantal mondelinge mededelingen	Aantal schriftelijke waarschuwingen	Aantal rapporten van bevindingen
2020	24	0	14	4
2021	6	0	3	1
2022	1	0	0	1
2023	15	0	9	4

Vervolgaanpak

Etikettering en claims blijven aandachtspunten voor de NVWA. Er is extra aandacht nodig voor de juiste vermelding van toevoegingsmiddelen op etiketten van aanvullende diervoeders, en ook voor claims die misleidend zijn of de indruk wekken dat het diervoeder een ziekte voorkomt, behandelt of geneest.

Daarnaast willen we extra focus leggen op de gehaltes die zijn vermeld op etiketten van mengvoeders waarbij tijdens de productie nog extra additieven zijn toegevoegd. Dit is namelijk van belang voor de rantsoenberekening en het risico op overschrijding van normen.