Inspectieresultaten meldingen diergeneesmiddelen 2023

De NVWA controleert of dierenartsen, handelaren in diergeneesmiddelen en veehouders zich aan de regels voor diergeneesmiddelen houden. In 2023 voerden we 201 inspecties uit na een melding over diergeneesmiddelen.

In het kort: meldingen uit verschillende bronnen

We voerden inspecties uit bij dierenartsen, handelaren en veehouders. Dat deden we naar aanleiding van meldingen uit verschillende bronnen:

  • Het Nationaal Plan Residuen (NPR)
    Het NPR is een programma om producten van dierlijke oorsprong (zoals vlees en melk) te controleren op de aanwezigheid van chemische stoffen, waaronder diergeneesmiddelen. Naar aanleiding van meldingen vanuit het NPR voerden we 16 inspecties uit bij veehouders. Daarvan waren er 3 akkoord.
  • De Voedselketeninformatie (VKI)
    De VKI is een informatiesysteem over dieren die naar het slachthuis gaan. De veehouder vult op het VKI-formulier gegevens in over de gezondheid van de dieren en het gebruik van diergeneesmiddelen. Wij ontvangen een melding als een VKI-formulier (vermoedelijk) niet juist of niet volledig is ingevuld. Naar aanleiding van deze meldingen voerden we 106 inspecties uit bij veehouders. Daarvan waren er 37 akkoord.
  • Overige bronnen
    We kregen ook meldingen uit andere bronnen, bijvoorbeeld van bedrijven, burgers en andere toezichthoudende organisaties. Naar aanleiding van deze meldingen voerden we 79 inspecties uit bij onder andere dierenartsen, handelaren in diergeneesmiddelen en veehouders. Daarvan waren er 27 akkoord.

We houden risicogericht toezicht. Dat betekent dat we vaker afgaan op meldingen waarbij er een groter risico is voor de volksgezondheid, diergezondheid en het dierenwelzijn. Hierdoor geven deze inspectieresultaten geen representatief beeld van de sector.

Inspectieresultaten: 67 van de 201 inspecties akkoord

Meldingen per bron Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Meldingen NPR 16 3 13
Meldingen VKI 106 37 69
Overige meldingen 79 27 52
Totaal 201 67 134

Van de 201 inspecties waren er 67 akkoord. Dit is een percentage van 33%. We zagen vooral dat veehouders de administratieve verplichtingen niet goed naleefden. Ze vulden bijvoorbeeld het logboek niet goed in, of de gegevens op het VKI-formulier waren niet volledig. Dit beeld komt overeen met de inspectieresultaten van voorgaande jaren.

Inspectieresultaten Nationaal Plan Residuen (NPR)

Vanuit het monitoringsprogramma NPR ontvingen we meldingen over de volgende punten:

  • Overschrijding van de maximale residulimiet (MRL)
    De maximale residulimiet (MRL) is de maximaal toegestane hoeveelheid van een stof die in dierlijke producten zoals vlees of melk mag zitten. Deze maximale waarden staan in Verordening (EU) 37/2010.
  • Aanwezigheid van verboden stoffen
    Bepaalde stoffen mogen helemaal niet in dierlijke producten zoals vlees of melk zitten. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om bepaalde hormonen toe te dienen.

Naar aanleiding van meldingen voerden we inspecties uit bij veehouders waar dieren, melk of andere dierlijke producten vandaan kwamen. We onderzochten hoe stoffen in de dieren terechtgekomen zijn. De stoffen kunnen zijn toegediend of het dier heeft de stoffen vanuit de omgeving (bijvoorbeeld de stal of de wei) binnengekregen. Soms zagen we tijdens een inspectie meerdere overtredingen.

Inspectieresultaten

Van de 16 inspecties waren er 3 akkoord. De overtredingen gingen over:

  • MRL-overschrijding
    Het vlees van enkele runderen, varkens, schapen en pluimvee bevatte meer residuen van bepaalde werkzame stoffen dan wettelijk is toegestaan.
  • Wachttermijn na gebruik van diergeneesmiddelen
    Als dieren behandeld zijn met diergeneesmiddelen, geldt vaak een wachttermijn. Het is verboden dieren binnen deze termijn naar het slachthuis of in de handel te brengen. Het is ook niet toegestaan om binnen deze termijn de melk, eieren en andere dierlijke producten aan te bieden voor menselijke consumptie. Enkele veehouders hielden zich niet aan de wachttermijn.
  • VKI
    Veehouders moeten alle gegevens over behandelingen en gebruikte diergeneesmiddelen vermelden op het VKI-formulier. Ook van diergeneesmiddelen waarvoor geen wachttermijn geldt. Als dieren ziek zijn geweest, moet dit ook op het formulier worden vermeld. Een aantal veehouders had deze formulieren niet juist ingevuld.
Resultaten inspecties NPR 
Diersoort Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Pluimvee 1 0 1
Varkens 5 0 5
Schapen 3 1 2
Melkvee 2 0 2
Vleesrunderen 2 1 1
Vleeskalveren 3 1 2
Totaal 16 3 13

Toelichting per diersoort

Inspectieresultaten Voedselketeninformatie (VKI)

Meldingen vanuit de VKI gaan over dieren die bij het slachthuis aankomen en waarbij de voedselketeninformatie onjuist of onvolledig is. De informatie op het VKI-formulier komt dan niet overeen met de waarneming van de toezichthoudend dierenarts.

Naar aanleiding van deze meldingen voerden we inspecties uit bij de veehouders waar de dieren vandaan kwamen. Soms zagen we bij een inspectie meerdere overtredingen.

Inspectieresultaten

Van de 106 inspecties waren er 37 akkoord. De overtredingen gingen over:

  • De wachttermijn na gebruik van diergeneesmiddelen 
    Als dieren behandeld zijn met diergeneesmiddelen, geldt vaak een wachttermijn. Het is verboden de dieren binnen deze termijn naar het slachthuis of in de handel te brengen. Het is ook niet toegestaan om binnen deze termijn de melk, eieren en andere dierlijke producten aan te bieden voor menselijke consumptie. Meerdere veehouders hielden zich niet aan de wachttermijn.
  • VKI
    Veehouders moeten alle behandelingen en gebruikte diergeneesmiddelen in het VKI vermelden. Ook van diergeneesmiddelen waarvoor geen wachttermijn geldt. Soms was de informatie onvolledig of onjuist.
  • Administratieve verplichtingen
    Veehouders hebben administratieve verplichtingen. Ze moeten bijvoorbeeld gegevens over gebruikte diergeneesmiddelen vastleggen in hun administratie. We zagen meerdere overtredingen. Sommige veehouders vermeldden niet alle behandelingen in het logboek of VKI, of ze hielden het logboek of VKI niet goed bij. Meerdere veehouders noteerden diergeneesmiddelen zonder wachttijd niet of nauwelijks in het logboek of VKI.
  • Diergeneesmiddelen op de veehouderij
    Veehouders mogen bepaalde diergeneesmiddelen op hun bedrijf op voorraad hebben. Hier zijn wel regels aan verbonden. We zagen bij 1 veehouder diergeneesmiddelen op het bedrijf die daar niet mochten zijn.
  • Het toepassen van diergeneesmiddelen
    Veehouders moeten zich aan de bijsluiter van een diergeneesmiddel houden, zodat zij het middel correct toepassen. 2 veehouders hielden zich daar niet aan.
Resultaten inspecties VKI
Diersoort Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Melkvee 87 28 59
Vleesrunderen 2 0 2
Varkens 6 2 4
Vleeskalveren 7 5 2
Vleeskuikens 4 2 2
Totaal 106 37 69

Toelichting per diersoort

Inspectieresultaten overige meldingen

Ook via bedrijven, burgers en andere toezichthoudende organisaties ontvingen wij meldingen. Naar aanleiding van deze meldingen voerden wij inspecties uit bij:

  • Houders van dieren
  • Handelaren in diergeneesmiddelen
  • Dierenartsen
  • Paraveterinairen
  • Niet-diergeneeskundigen: dit zijn personen die niet bevoegd zijn om diergeneeskundige handelingen te verrichten

Inspectieresultaten overige meldingen 2023

Van de 79 inspecties waren er 27 akkoord. De overtredingen gingen over:

  • Administratieve verplichtingen
    De verschillende beroepsgroepen waar wij inspecties uitvoeren hebben elk eigen administratieve verplichtingen. Dierenartsen moeten bijvoorbeeld gegevens bijhouden in databanken. We zagen dat de administratie niet overal op orde was.
  • Bezit van niet-geregistreerde diergeneesmiddelen
    Diergeneesmiddelen worden geregistreerd voor gebruik bij een bepaalde aandoening en een bepaalde diersoort. Wij zagen dat deze beroepsgroepen soms beschikten over diergeneesmiddelen die niet geregistreerd waren.
Resultaten inspecties meldingen houders van dieren
Houders van dieren Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Houders van paarden 1 0 1
Houders van melkvee 9 3 6
Houders van wild 2 1 1
Houders van vleeskalveren 1 0 1
Houders van schapen en geiten 2 0 2
Houders van gezelschapsdieren 2 0 2
Houders van overige dieren 5 2 3
Totaal 22 6 16
Resultaten inspecties meldingen dierenartsen, paraveterinairen en niet-diergeneeskundigen
Dierenartsen, paraveterinairen en niet-diergeneeskundigen Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Dierenartsen 29 11 18
Paraveterinairen 1 1 0
Niet-diergeneeskundigen 6 4 2
Totaal 36 16 20
Resultaten inspecties meldingen handelaren
Handelaren in diergeneesmiddelen Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Vergunninghouders D, DR 11 4 7
Vergunninghouders F, G 1 0 1
Vergunninghouders F, I, G, DR 1 0 1
Vergunninghouders G 2 1 1
Handelaren zonder vergunning 4 0 4
Totaal 19 5 14

De letters na 'vergunninghouder' geven aan om welk soort vergunning het gaat.

Toelichting per toezichtgebied

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben wij in 2023 156 maatregelen opgelegd. Het ging om:

  • 84 officiële waarschuwingen (OW)
  • 50 rapporten van bevindingen (RVB)
  • 9 processen-verbaal (PV)
  • 13 berechtingsrapporten voor het Veterinair Tuchtcollege (VTC)

Bij 1 inspectie werden soms meerdere maatregelen opgelegd.

Maatregelen bij houders naar aanleiding van meldingen NPR
Diersoort OW RVB PV
Pluimvee 0 1 0
Varkens 3 4 0
Schapen 0 2 0
Runderen 4 3 0
Totaal 7 10 0
Maatregelen bij houders naar aanleiding van meldingen VKI
Diersoort OW RVB PV
Melkvee 52 12 0
Runderen (roodvlees) 1 1 0
Vleeskalveren 1 1 0
Vleeskuikens 2 0 0
Varkens 2 3 0
Totaal 58 17 0
Maatregelen naar aanleiding van overige meldingen
Houders van dieren OW RVB PV
Houders van paarden 1 0 0
Houders van melkvee 3 3 0
Houders van wild 0 1 0
Houders van vleeskalveren 0 1 0
Houders van schapen en geiten 1 1 0
Houders van gezelschapsdieren 0 1 1
Houders van overige dieren 1 1 1
Totaal 5 8 2
Dierenartsen en niet-diergeneeskundigen OW RVB PV VTC
Dierenartsen 6 5 6 12
Niet-diergeneeskundigen 1 1 1 1
Totaal 7 6 7 13
Handelaren OW RVB PV
Vergunninghouders D, DR 3 5 0
Vergunninghouders F, GL 0 1 0
Vergunninghouders F, I, G, LDR 0 1 0
Vergunninghouders G 1 0 0
Zonder vergunning 2 2 0
Totaal 6 9 0

Lees op onze pagina over diergeneesmiddelen meer over hoe wij handhaven bij onjuist gebruik van diergeneesmiddelen.

Vervolgaanpak

Deze inspectieresultaten laten zien wat vaak mis gaat. De komende jaren willen wij projecten opstarten om de grootste risico’s in de keten aan te pakken. Deze inspectieresulaten helpen ons daarbij: ze verbeteren onze kennis over de keten en de sector. Als we merken dat we kennis missen over een gedeelte van de keten of een bepaalde diersector, starten we hiervoor speciale projecten om meer inzicht te krijgen.

De handel in diergeneesmiddelen via het internet groeit. Sinds 2024 handhaven we op de wet- en regelgeving voor internethandel in diergeneesmiddelen.

Ziet u dat iemand zich niet aan de diergeneesmiddelenwetgeving houdt? Meld overtredingen bij ons. Zo houden we samen de sector gezond.