Inspectieresultaten dierenwelzijn vleeskuikens 2023

In het ‘Besluit houders van dieren’ en 'Regeling houders van dieren' zijn regels opgenomen om het welzijn van vleeskuikens te waarborgen. De NVWA controleert of houders zich aan deze regels houden. In 2023 hebben we zowel fysieke als administratieve inspecties uitgevoerd bij vleeskuikenbedrijven. Ook hebben we vleeskuikens geïnspecteerd voordat ze geslacht werden.

In het kort: verschillende soorten inspecties

In 2023 hebben we 9 welzijnsinspecties afgerond bij vleeskuikenbedrijven. Van deze inspecties waren er 3 akkoord en 6 niet akkoord. We hebben verschillende soorten overtredingen waargenomen.

Daarnaast deden we administratief onderzoek naar overbezetting van stallen. Hiervoor analyseerden we gegevens over koppels vleeskuikens die werden geslacht in Nederlandse pluimveeslachterijen. Het betrof 8.975 koppels uit stallen met de hoogste bezettingscategorie (maximaal 42 kg per vierkante meter). Bij 57 koppels was sprake van overbezetting. Bij de overige koppels was er geen sprake van overbezetting.

Verder hebben we controles uitgevoerd in Nederlandse pluimveeslachterijen. Onze dierenartsen hebben vleeskuikens geïnspecteerd op afwijkingen die kunnen duiden op slechte welzijnsomstandigheden in de stal. Er werden circa 15.500 Nederlandse koppels en 9.500 buitenlandse koppels naar het slachthuis gebracht. Bij respectievelijk 701 en 1.229 koppels hebben we afwijkingen vastgesteld.

Fysieke inspecties bij vleeskuikenbedrijven: resultaten en interventies

In totaal zijn er 9 welzijnsinspecties bij primaire bedrijven uitgevoerd, deze inspecties waren risicogericht. Van deze 9 inspecties waren er 3 akkoord en 6 niet akkoord. Deze 6 bedrijven hadden niet voldaan aan de welzijnseisen voor vleeskuikens. De overtredingen hadden te maken met:

  • verstrekking van gegevens over de bezetting in de stal
  • de voetzoollaesie-score: bedrijven moeten ontstekingen aan de poten tijdig bepalen en registreren
  • aanwezigheid en kwaliteit van het strooisel in de stal
  • werking van het alarmsysteem.

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben gehandhaafd volgens ons interventiebeleid. Dit leidde tot:

  • 2 officiële waarschuwingen
  • 3 rapporten van bevindingen, op basis hiervan kan een boete en/of maatregel aan het bedrijf worden opgelegd
  • 1 proces-verbaal

Kijk voor meer informatie over waarschuwingen, boetes en andere maatregelen die wij kunnen opleggen op de pagina Interventies: nalevingshulp, waarschuwingen, maatregelen, boetes, en strafrechtelijke vervolging.

Daarnaast hebben we 3 bedrijven bezocht om de oppervlakte van de stal te meten. Hiermee verifiëren we of de oppervlakte die de houder heeft geregistreerd in de database klopt. Wanneer dit niet overeenkomt moet de houder de opgegeven oppervlakte aanpassen. Bij 1 stalmeting moest achteraf een aanpassing in de database gemaakt worden. In verband met vogelgriep zijn deze metingen uitgevoerd in een lege stal en is er geen welzijnsinspectie uitgevoerd.

Administratieve inspecties: resultaten en interventies

Voor stallen bestaan verschillende bezettingscategorieën. Bij administratieve inspecties wordt gekeken naar stallen met de hoogste bezettingscategorie (maximaal 42 kg per vierkante meter).

We inspecteerden of er sprake was van overbezetting in de stal door data te analyseren. We keken naar de grootte van de stal en het totale gewicht van de dieren dat naar de slacht ging. In totaal zijn er 8.975 koppels geïnspecteerd en 57 keer was er een overbezetting.

Hoe hebben wij gehandhaafd?

In een interventie kunnen meerdere overtredingen samengevoegd worden. Per bedrijf kunnen meerdere interventies opgelegd worden. In totaal waren 32 bedrijven in overtreding, deze zijn de volgende interventies opgelegd:

  • 16 officiële waarschuwingen
  • 21 rapporten van bevindingen

Administratieve onderzoeken overbezetting stallen

Bezettingscategorie Aantal koppels Aantal overtredingen Aantal interventies Aantal bedrijven dat een interventie kreeg
Administratief toezicht hoogste bezettingscategorie (39 tot 42 kg/m2) 8.975 57 37 32

Inspecties in pluimveeslachterijen: resultaten en interventies

In 2023 zijn er ongeveer 25.000 koppels aangeleverd bij Nederlandse slachthuizen. Onze dierenartsen inspecteren deze koppels op voetzoollaesies, hakdermatitis en borstblaren. Dit zijn ontstekingen aan de poten en borst. Deze ontstekingen wijzen op slechte welzijnsomstandigheden van de dieren in de stal. Als onze dierenartsen veel ontstekingen zien bij een koppel, inspecteren ze het koppel verder door middel van een steekproef.

Worden er bij de steekproef bij meer dan 50% van de dieren ontstekingen gevonden? Dan wordt het vleeskuikenbedrijf via een brief op de hoogte gesteld dat een dierenarts van de NVWA een afwijking heeft vastgesteld. In de brief staat ook dat de vleeskuikenhouder passende maatregelen moet nemen. Als de vleeskuikenhouder dit niet doet, is deze in overtreding.

Stelt de dierenarts bij een volgende inspectie in het slachthuis opnieuw een afwijking vast bij dit vleeskuikenbedrijf? Dan stellen we een rapport van bevindingen op om het bedrijf een boete op te leggen.

Afwijkingen bij koppels van Nederlandse bedrijven

We inspecteerden ongeveer 15.500 koppels vleeskuikens van Nederlandse bedrijven. Hierbij zagen we 701 koppels met afwijkingen. Deze koppels waren afkomstig van 173 Nederlandse bedrijven. Ook hier geldt dat meerdere overtredingen in een interventie samengevoegd kunnen worden.

Bij deze 173 bedrijven hebben wij gehandhaafd volgens ons interventiebeleid. Dit leidde tot:

  • 438 brieven
  • 103 rapporten van bevindingen

Welzijnsinspecties pluimveeslachterijen - koppels uit Nederland

Aantal geslachte koppels Totaal aantal koppels met afwijkingen Aantal brieven Aantal rapporten van bevindingen
Circa 15.500 701 438 103

Afwijkingen bij koppels van buitenlandse bedrijven

In Nederland worden ook vleeskuikens uit andere landen geslacht. Naar verhouding constateerden we minder afwijkingen bij de uit Nederland afkomstige koppels dan bij de uit Duitsland of België afkomstige koppels. De geconstateerde afwijkingen hebben wij gemeld bij de autoriteiten van de betreffende landen. Met buitenlandse autoriteiten wisselen wij ook kennis over inspecties en werkwijzen uit.

Welzijnsinspecties pluimveeslachterijen – koppels uit buitenland

Land van herkomst Aantal geslachte koppels Aantal koppels met afwijkingen
Koppels uit België Circa 2.400 786
Koppels uit Duitsland Circa 7.000 440
Koppels uit Frankrijk 5 2

Vervolgaanpak: verder met inspecties

Deze cijfers bieden een beeld van ons risicogerichte toezicht. Op basis hiervan kunnen we niet direct concluderen hoe de regels worden nageleefd binnen de sector. Ook in 2024 voeren wij inspecties uit en houden wij risicogericht toezicht.

Kijk voor meer informatie over de welzijnseisen en de inspecties op de pagina's Welzijnseisen meer dan 500 vleeskuikens en Rol NVWA bij pluimvee.