Jaaroverzicht beschermde dieren en planten 2020
In 2020 voerde de NVWA rond de 262 inspecties uit naar de handel in beschermde dieren en planten en hun producten. Dit is een flinke daling ten opzichte van het jaar daarvoor, waarin er ongeveer 450 inspecties zijn uitgevoerd. De reden daarvoor is het uitbreken van de coronacrisis, waardoor er tijdelijk minder inspecties zijn uitgevoerd.
De NVWA voerde naast reguliere inspecties en opsporingsonderzoeken ook controles uit bij de vogelbeurs in Zwolle, bij antiquairs en veilinghuizen om te kijken of zij de regels omtrent het verhandelen van ivoor naleven en online om te kijken wat daar aangeboden wordt aan beschermde dieren en planten en hun producten. Daarnaast heeft de NVWA zich ingezet tijdens de internationale INTERPOL actie ‘Thunder’ die samenviel met de landelijke ‘Operatie Cactus’.
Aanleiding en afdoening inspecties
Van de 262 uitgevoerde inspecties waren 113 naar aanleiding van controleverzoeken in opdracht van RVO. Dit waren er een stuk minder dan voorgaande jaren, omdat er minder controles zijn uitgevoerd vanwege de coronacrisis. Deze inspecties werden ingesteld naar aanleiding van een aanvraag voor een EU-certificaat of vergunning of een ontheffing in het kader van de Wet natuurbescherming. Eventuele overtredingen handelde RVO.nl af in het bestuursrecht.
De overige controles werden uitgevoerd naar aanleiding van een verzoek van een medehandhaver, een binnengekomen melding, of op basis van een project van de NVWA. In 70% van de gevallen was er bij dit soort controles geen overtreding geconstateerd of was deze makkelijk ter plekke te herstellen.
Afdoeningen 2020
| Beschermde planten en dieren; handel en bezit | 262 inspecties |
|---|---|
| Akkoord | 184 |
| Bestuurlijke reportage RVO | 49 |
| Proces-verbaal ten behoeve van het OM | 20 |
| Bestuurlijke rapportage TBM | 1 |
| Waarschuwingsbrief NVWA | 8 |
Projecten
Expertonderzoek geleedpotigen
Om de handel in beschermde geleedpotigen, met name spinnen, schorpioenen en vlinders, in kaart te brengen is er een expertonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek bestond uit het verzamelen van informatie via literatuur en via verschillende experts, zowel door middel van e-mail, interviews en een expertsessie. Hieruit kwam naar voren dat de handel in, naar en van Nederland geen grote bedreiging vormt voor het uitsterven van bedreigde soorten geleedpotigen.
Ivoorcontroles
In 2019 is er een voorlichtingsdag georganiseerd door RVO om betrokkenen in de handel in antiek, zoals antiquairs en veilingmeesters, op de hoogte te brengen van de regels omtrent de handel in ivoor. In 2020 is er een vorm voor een deskundigenverklaring vastgesteld, waarmee de antiekstatus aangetoond kan worden van antieke stukken bewerkt ivoor.
Na bekendmaking van deze wijziging, is de NVWA begonnen met controles om vast te stellen of met name antiquairs en veilinghuizen zich aan de regels houden met betrekking tot de handel in ivoor. Er zijn 54 inspecties uitgevoerd. Hiervan waren er 52 akkoord, of akkoord na herstel. Eén geïnspecteerde heeft een schriftelijke waarschuwing gekregen voor het niet hebben van een deskundigenverklaring. Eén andere geïnspecteerde heeft een proces-verbaal gekregen, niet voor het verhandelen van ivoor, maar voor het verhandelen van preparaten van reptielen waarvan de legale herkomst niet aangetoond kon worden.
Vogelringen
In februari 2020 zijn er op een bijeenkomst van IMPEL (European Union Network for the Implementation and Enforcement of Environmental Law) presentaties gegeven over de regelgeving omtrent de handel in en het ringen van vogels, en over vogelstroperij en het vervalsen en manipuleren van ringen. De deelnemers waren medewerkers van andere handhavingsinstanties binnen de EU belast met het handhaven van natuurbeschermingswetgeving, en medewerkers van Birdlife International. De NVWA heeft een rondleiding gegeven op de Vogelmarkt in Zwolle, waar op dat moment een grote NVWA-controle plaatsvond. Dit om in het kader van internationale samenwerking aan andere EU lidstaten te laten zien hoe dit soort controles plaatsvinden in Nederland.
Monitoring internetadvertenties beschermde dieren
Het thuiswerken vanwege de corona-maatregelen creëerde de gelegenheid om te focussen op de handel in exotische dieren en hun producten op internet. Tijdens dit project zijn er 303 advertenties gevonden, waarvan er bij een deel op basis van de advertentie niet duidelijk vast te stellen was of de legale herkomst kon worden aangetoond. Het merendeel van deze advertenties werd aangeboden door particulieren. Drie bedrijven zijn gecontroleerd naar aanleiding van een advertentie, waarbij er slechts één overtreding is geconstateerd. Het product, een paar oude, Russische, militaire pilotenlaarzen met wolvenbont, is uit de handel gehaald. Er zijn twee zaken met buitenlandse collega’s gedeeld omdat het hier waarschijnlijk overtredingen in het buitenland betrof.
Acties
Afgelopen jaar is de Vogelmarkt in Zwolle één keer bezocht. Bij controles tijdens dit bezoek zijn verschillende vogels in beslag genomen.
INTERPOL-actie 'Thunder 2020' en landelijke 'Operatie Cactus'
In het kader van het “EU Action Plan against Wildlife Trafficking” en de INTERPOL-actie “Thunder 2020” is ‘Operatie Cactus’ uitgevoerd. Tijdens de actie werkte het ministerie van LNV, net als in voorgaande jaren, samen met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), de douane, politie en het Openbaar Ministerie (OM).
Tussen 1 september en 10 november 2020 werkten de verschillende overheden samen aan gerichte handhavingsacties. Deze hebben tot verschillende inbeslagnames geleid, waaronder: 30.000 levende cactussen en 26.000 kg aan vlees van de kortvin-makreelhaai. Via een anonieme tip bij Meld Misdaad Anoniem is een levend witoorpenseelaapje aangetroffen. Het aapje werd op social media aangeboden, terwijl het bezit – evenals de handel – strikt verboden is. Met behulp van internetrecherche zijn ook verschillende stukken ivoor, koraal, luipaardhuid en schedels van apen in beslag genomen.