Signaaladvies van BuRO over uitheemse zoetwatermollusken

Aanleiding en vraagstelling

In 2019 constateerde BuRO dat de kennis over aanwezigheid en risico's van uitheemse zoetwaterslakken en –mosselen in Nederland beperkt en versnipperd was. Dit was aanleiding voor BuRO om opdracht te geven aan Radboud Universiteit voor een risicoscan zoetwatermollusken. De risicoscan diende een overzicht te geven van de risico's van de verschillende soorten mollusken voor Nederland, en van mogelijke maatregelen ter eliminatie en beheersing van de verspreiding.

Aanpak

De onderzoekers van Radboud Universiteit hebben lijsten opgesteld met relevante soorten (al gevestigde soorten, soorten die binnen 5-10 jaar te verwachten zijn en soorten die verhandeld worden). Op basis van reeds bestaande risicobeoordelingen en horizonscans zijn de mogelijke effecten beoordeeld.

Resultaten

Uit het onderzoek blijkt dat de introductie van uitheemse zoetwatermollusken vooral plaatsvindt door de aquarium- en tuinvijverhandel en het meeliften met schepen.

De genoemde lijsten bevatten 70 soorten. In totaal 15 soorten hebben een gemiddeld hoog risico, dat met een geringe onzekerheid is beoordeeld.

Bestrijding van eenmaal gevestigde uitheemse zoetwatermollusken is moeilijk, en volledige eliminatie is vermoedelijk niet mogelijk. Preventieve maatregelen kunnen gericht zijn op het stoppen van de handel in soorten of het tegengaan van meeliften met schepen.

Vervolgacties BuRO

De vervolgacties van BuRO zijn het laten opstellen van een volledige risicobeoordeling conform de Europese eisen voor 3 soorten (Gyraulus chinensis, Gyraulus parvus en Planorbella duryi) en het laten verkennen van de risico’s van verspreiding door de binnenvaart. Vervolgacties die te maken hebben met introductie via de handel in huisdieren zullen worden opgenomen in een breder advies over huisdieren waaraan momenteel wordt gewerkt.