Advies van BuRO over Consumptie van bushmeat: beoordeling van microbiologische en chemische risico’s

Doe meer onderzoek. Dit is nodig door de hoge onzekerheid bij de beoordeling van de microbiologische en chemische risico’s van de consumptie van bushmeat. Dit advies geeft Bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Specifieke adviezen

  • Breng de omvang van de illegale import van bushmeat in Nederland in beeld.
  • Laat onderzoeken:
  • van welke diersoorten in beslag genomen bushmeat afkomstig is,
  • wat de fysieke toestand (rauw of houdbaar gemaakt) daarvan is, en
  • welke pathogenen en chemische stoffen, in welke hoeveelheden, daarin aanwezig zijn.
  • Breng in beeld hoe West-Afrikaanse gemeenschappen in Nederland bushmeat bereiden. En hoe vaak in welke hoeveelheden bushmeat wordt gegeten. Ga na of er daarnaast ook andere gemeenschappen in Nederland zijn die bushmeat eten.
  • Als er voldoende gegevens zijn verzameld: laat nagaan of de uitkomst van de huidige risicobeoordeling aangepast moet worden.
  • Licht consumenten voor over de (microbiologische) gevaren van de consumptie van bushmeat.

Wat is Bushmeat?

Bushmeat verwijst naar de consumptie van wilde dieren in tropische landen door de mens. Dit zijn bijvoorbeeld rietratten of gorilla’s. Bushmeat en andere delen van het dier worden ook gebruikt om traditionele medicijnen te maken.

Het meenemen van vlees en vleesproducten voor persoonlijke consumptie van landen buiten de Europese Unie is niet toegestaan. Dit geldt ook voor Bushmeat. Bushmeat kan ook afkomstig zijn van diersoorten die onder de Convention on International Trade of Endangered Species (CITES) vallen.

Aanleiding onderzoek

Om de risico’s op toekomstige zoönotische uitbraken, zoals de COVID-19 pandemie, te verkleinen, heeft de expertgroep onder leiding van Henk Bekedam aanbevelingen gedaan in het rapport ‘Zoönosen in het vizier’. Bushmeat wordt daar genoemd als een van de mogelijke bronnen van bekende zoönosen, opkomende infectieziekten, en pandemieën. Dit rapport vormde de basis voor het ‘Nationaal actieplan versterken zoönosenbeleid’. Hierin staat onder meer dat er acties ondernomen zullen worden om de illegale handel in bushmeat terug te dringen.

Onderzoeksvragen en aanpak

Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft aan bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gevraagd een risicobeoordeling uit te voeren naar de zoönosenrisico’s van bushmeat en traditionele medicijnen in Nederland. BuRO heeft daarnaast op eigen initiatief ook een risicobeoordeling naar de chemische risico’s van bushmeat en traditionele medicijnen uitgevoerd.

Wat zijn de microbiologische en chemische risico’s voor de gezondheid van de consument bij de consumptie van bushmeat, en traditionele medicijnen afkomstig van bushmeat beschikbaar op de Nederlandse markt?

Het advies en de bijbehorende onderbouwing is opgedeeld in drie delen:

  1. De chemische risicobeoordeling
  2. De microbiologische risicobeoordeling
  3. Een algemene onderbouwing waarin onder andere de bushmeat-keten beschreven wordt.

Conclusie

Voor de chemische risicobeoordeling geldt dat een gebrek aan informatie leidt tot onzekerheden in de beoordeling. Hierdoor kunnen geen conclusies getrokken worden met betrekking tot mogelijke effecten op de gezondheid van de consument.

Ook bij de microbiologische risicobeoordeling is veel onzeker. Maar het lijkt op dit moment niet aannemelijk dat op de traditionele manier verwerkt en bereid bushmeat in Nederland een bron van uit het wild afkomstige ziekteverwekkers is. Dat is mogelijk wel het geval bij rauw of onvoldoende verhit bushmeat.

De chemische risico’s en microbiologische risico’s van de consumptie van traditionele medicijnen kunnen niet beoordeeld worden.